رتبه بندي حوزه هاي مختلف ريسك زيست محيطي و سلامت انسان در فناوري نانو با استفاده از روش Topsis و AHP در محيط فازي

A Hybrid Approach Using Fuzzy AHP to Determine the Relative Weights of Risk Creation Ingredient and Fuzzy Topsis to Rank the Risk Various Precinct of Nanotechnology Science

فناوري نانو را منشا تحولات فناورانه و انقلاب صنعتي آينده مي دانند و بسياري از كشورها اقدام به توانمندسازي خود در رويارويي با اين فناوري نموده اند. اين فناوري در مراحل اوليه رشد خود است و انجام پيش بيني هاي دقيق در خصوص روند توسعه و ابعاد آن امكان پذير نيست. سياست گذاري گسترش فناوري هاي نوين بويژه علوم مرتبط با نانو، مستلزم بررسي ابعاد و جوانب مختلف عملكردي اقدامات پژوهشي مي باشد. يكي از منابع عملكردي توليد علم، قلمرو آثار زيست محيطي آنهاست. با توجه به اهميت اين موضوع، ارزيابي خطرات زيست محيطي در همان مرحله ي اوليه ي توليد علم و توليد ايده مي تواند تاثيرات چشم گيري بر پيشگيري از گسترش آسيب زيست محيطي و تاثيرات پيشبرنده اي بر توسعه پايدار علم داشته باشد. در اين تحقيق سعي شده است كه ابتدا حوزه هاي تحقيقاتي علم نانو از حيث خطرپذيري زيست محيطي با نظر خبرگان و تكنيك AHP اولويت بندي شود. سپس طبقات مختلف ريسك با توجه به اوزان بدست آمده براي هر يك از حوزه هاي تحقيقاتي و ميزان ريسكي كه در هر طبقه از ريسك ايجاد مي كنند و با استفاده از روش TOPSIS فازي، رتبه بندي مي گردند. با توجه به اينكه اين پژوهش نتيجه انجام يك پايان نامه كارشناسي ارشد مي باشد لذا طريقه ي استخراج عوامل با استفاده از ادبيات تحقيق در پژوهش به تفصيل آورده شده است. نتايج اين پژوهش نشان داد كه بيشترين خطرات در حوزه ي فناوري نانو در مراحل اوليه توليد ايده مربوط به خطر سرطانزايي مواد مي باشد. پس از آن مواد حساسيت زاي پوستي و خطرناك براي محيط هاي آبزي سلامت انسان و محيط زيست را تهديد مي كند و كمترين تاثير مربوط به مواد جهش زاي ژنتيكي است. محاسبات انجام شده جهت افزايش دقت در محيط فازي به روش محاسبات فازي و محاسبات غير فازي انجام شده است كه نتايج بدست آمده در رتبه بندي بسيار به يكديگر نزديك مي باشند.

Nanotechnology is the origin of technological developments and considers the next industrial revolution, and many countries in attempting to meet their empowerment have the technology. This technology is in early stages of their growth and does detailed predictions about the development process and its dimensions is not possible. Policy development of new technology, especially nano-related science, involves various aspects and dimensions of performance measures are research. Functional source of knowledge production, the environmental effects of their territory. Considering the importance of this issue, assessment of environmental risks in the initial stage of production of knowledge and ideas can produce beneficial effects on preventing the spread of environmental damage and the impact of a promoter of sustainable development is knowledge. The study has tried the effect of each of the environmental risk factors using fuzzy AHP are given. Then, according to the weights obtained for each factor using fuzzy TOPSIS risk levels created in the desired areas are ranked. Considering that the study results do a masterʹs thesis is so way using factors extracted from literature research study are presented in detail. The results showed that nano-particles and nano-fibers, the greatest impact on various areas of risk and Fullerenes are having the least risk to the environment can result. Also according to the results that can be downloaded from the influence of factors causing cancer and in contact with sensitive skin and are the least effect on these factors are genetic. Performed calculations to increase accuracy in fuzzy environment using non-fuzzy computing and fuzzy computing has been done results in the ranking are very close to each other.