بررسي جريان انرژي در كشت بوم‏هاي گندم آبي مطالعه موردي: شهرستان ري

Evaluation of Energy Flow in Irrigated Wheat Agro Ecosystems. A case study: Shahr-e-Rey City

ارزيابي روند ورود و خروج انرژي در سامانه‏هاي كشاورزي يكي از روش‏هاي تعيين سطح پايداري در اين سامانه‏ها است. از اين رو در تحقيق حاضر ميزان انرژي‏هاي ورودي و خروجي و شاخص‏هاي مربوط به آن در كشت‏بوم‏هاي گندم شهرستان ري واقع در استان تهران در سال زراعي 90-1389 مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق كل انرژي ورودي و خروجي به مزارع گندم اين منطقه به ترتيب 6/47377 و124990 مگاژول در هكتار بود. در بين نهاده‏هاي مصرفي بيشترين سهم از كل انرژي ورودي به ترتيب مربوط به كود شيميايي نيتروژن (1/31 درصد)، سوخت ديزل (9/19 درصد) و ماشين‏آلات (1/12 درصد) بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه كارايي مصرف انرژي اين كشت‏بوم‏ها 63/2، انرژي خالص توليد شده 6/77611 مگاژول در هكتار و ميزان بهره‏وري انرژي در آنها 11/0 مي باشد. از كل انرژي ورودي به اين كشت بوم‏ها 1/62 درصد انرژي غير مستقيم و همچنين 2/72 درصد از كل انرژي ورودي به اين سامانه‏ها مربوط به منابع تجديد ناپذير انرژي بودند. بر اساس نتايج حاصل از اين تحقيق هر چند انرژي خالص خروجي از كشت بوم‏هاي گندم آبي اين منطقه در مقايسه با ساير مناطق كشور از وضعيت قابل قبولي برخوردار است ولي كارايي مصرف انرژي در اين مزارع چندان قابل توجه نيست. همچنين، ميزان اتكا به منابع تجديد ناپذير انرژي براي توليد گندم در اين منطقه زياد است و بايد در جهت جايگزين نمودن منابع انرژي تجديد پذير به جاي منابع تجديد ناپذير تلاش شود.

Evaluation of energy flow in agro ecosystems is considered to be a valuable technique for evaluation the sustainability level of these ecosystems. Hence, a study was conducted in 2009-10 growing season to evaluate energy input, output and energy balance indices of irrigated wheat production in Shahre -e- Rey, Iran. The total energy input and output for wheat production was found to be 47377.6 and 124990 MJ ha-1, respectively. The largest share of energy inputs was related to chemical nitrogen fertilizer followed by diesel fuel and machinery which were responsible for 31.1, 19.9 and 12.15% of the total energy input, respectively. Net energy, energy use efficiency and energy productivity of the wheat farms were calculated as 77611.6 MJ ha-1, 2.63 and 0.11 kg MJ-1, respectively. The contribution of indirect energy was 62.1% and share of non-renewable energy was 72.2% of the total energy input. Although the net energy produced in the wheat farms of the targeted area was considerably higher than those reported for the other areas of the country, but energy were not consumed quite efficient. Furthermore, the share of non renewable energy for wheat production was relatively high and efforts should be made to substitute renewable sources for some part of the non renewable sources.