ارتباط بين سبك‌هاي تعاملي معلمان با خودپنداري دانش آموزان دوره ابتدايي شهرستان شيراز

The Relationship between Teacher Interac-tion Styles and Academic Self Concept of Students at Primary Schools in Shiraz City

تعاملات معلمان با دانش‌آموزان از مهم‌ترين عوامل در محيط يادگيري است كه تاثير به‌سزايي بر خودپنداري دانش‌آموزان دارد. بدين منظور هدف از پژوهش حاضر، بررسي رابطه بين سبك‌هاي تعاملي معلمان با خودپنداري دانش‌آموزان بود. از كليه دانش‌آموزان پايه چهارم و پنجم ابتدايي شهرستان شيراز، نمونه‌اي مشتمل بر 263 دانش‌آموز(145پسر و 118 دختر) در دامنه سني؛ 9-12 سال به‌صورت خوشه‌اي مرحله‌اي، انتخاب گرديد. براي جمع‌آوري داده‌ها، از پرسشنامه‌هاي؛ تعامل معلم و دانش آموز و توصيف خود، استفاده گرديد. پرسشنامه تعامل معلم و دانش‌آموز، هشت ويژگي رفتاري معلم را از ديدگاه دانش‌آموز، ارزيابي مي كند و پرسشنامه توصيف خود نيز خودپنداري را در هفت بعد مجزا و يك بعد كلي، مورد سنجش قرار مي‌دهد. روايي پرسشنامه هاي مذكور در پژوهش حاضر برمبناي روش‌هاي؛ تحليل عاملي و همبستگي با آزمون‌هاي مشابه و پايايي با روش‌هاي؛ آلفاي كرونباخ و بازآزمايي، محاسبه و ضرايب مطلوب، به دست آمد. تحليل‌هاي آماري نشان داد؛ خودپنداري دانش آموزان توسط سبك هاي تعاملي، پيش بيني مي‌گردد. نتايج تحليل رگرسيون چندگانه نيز حاكي از آن بود كه ازميان ابعاد مختلف سبك هاي تعاملي معلم، بعد راهنمايي پيش بيني كننده مثبت و بعد سخت‌گيري، پيش‌بيني كننده منفي و معنادار، خودپنداري دانش‌آموزان بوده است. نتايج ضريب همبستگي پيرسون نيز نشان داد؛ بين خود پنداري علمي و همكاري، همبستگي مثبت و معنادار و بين خودپنداري علمي و تسلط، همبستگي منفي و معنادار وجود دارد هم‌چنين تفاوت هاي معنادار آماري بين دختران و پسران، در سبك هاي تعاملي معلمان و ابعاد خودپنداري وجود داشت

Teachersʹ interaction and communication with students is one of the most important factors in learning environment which has significant and considerable influence on self concept of students. The purpose of the present study was investigation of relationship between academic self-concept and teacher communication styles in a sample of primary school students. For this purpose 263 (145 boys and 118 girls) fourth and fifth grade students in age range of 9 to 12 years old were selected randomly as the sample in form of multiple-stage clustering sampling method. The instruments were Questionnaire on Teacher Interaction (QTI) and Self Descriptive Questionnaire (SDQ). QTI evaluates eight characteristics of teacher from studentsʹ viewpoints and SDQ assesses self-concept in seven separate dimensions and one general dimension. Reliability of the mentioned questionnaire was obtained based on factor analysis and correlation with similar tests and its validity was determined through Chronbach alpha and retesting while desirable coefficients were resulted. Statistical analysis showed that self-concept of students is determined by interaction styles. In other words, dimension of leadership was significant positive predictor and dimension of severity and rigidity was negative predictor of self concept in students. Results of Pearson correlation also demonstrated a positive and significant relation between academic self concept and cooperation and negative significant correlation between academic self concept and dominance. Moreover there were statistical significant differences between boys and girls in self concept and teacher communication styles.