تاثير آموزش آرام‌سازي بر تنش، اضطراب و افسردگي مادران

Effect of relaxation training on stress, anxietyand depression of mothers of mentally retarded girls

زمينه و هدف: تنش مزمن، علاوه بر اين كه باعث تحريك‌پذيري و بي‌ثباتي خلق مي‌شود، از عوامل مهم در افزايش اضطراب و افسردگي به شمار مي‌آيد. با توجه به اهميت كاهش تنش، اضطراب و افسردگي به روش‌هاي غير دارويي، مطالعه حاضر با هدف ارزيابي تاثير آموزش آرام‌سازي بر تنش، اضطراب و افسردگي مادران داراي دختر عقب‌مانده ذهني آموزش‌پذير انجام شد. روش تحقيق: اين مطالعه كارآزمايي ميداني شاهد‌دار تصادفي‌شده، بر روي 36 مادر داراي كودك عقب‌مانده ذهني انجام شد. ابتدا پرسشنامه DASS 21 (The Depression Anxiety Stress Scales) براي همه مادران تكميل گرديد؛ سپس مادران به صورت تصادفي، به دو گروه شاهد و مورد تقسيم شدند. روش آرام‌سازي به گروه مورد مداخله در مدت پنج جلسه به صورت تيوري آموزش و همزمان تمرين عملي انجام شد. گروه شاهد هيچ آموزشي دريافت نكردند. يك ماه پس از برگزاري جلسات آموزشي، پرسشنامه DASS 21 مجدداً براي افراد هر دو گروه تكميل گرديد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS (ويرايش 13) و آزمون‌هاي آماري تي‌زوج و تي‌مستقل در سطح معني‌داري 05/0?= تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين نمره تنش، اضطراب و افسردگي قبل از مداخله، در دو گروه تفاوت معني‌داري را نشان نداد ولي در هفته چهارم پس از آموزش آرام‌سازي، نمره كلّ تنش از 4/10±1/19 به 6/7±1/14 (001/0P < )، نمره افسردگي از 9/9±7/15 به 9/6±3/11 (003/0=P) و نمره اضطراب از 6/10±4/14 به 5/6±7/9 (003/0=P) كاهش يافت كه از نظر آماري معني‌دار بود. نتيجه‌گيري: آموزش آرام‌سازي بر كاهش تنش، اضطراب و افسردگي مادران داراي كودك عقب‌مانده ذهني موثّر است؛ بنابراين براي پيشگيري از ايجاد اختلالات رواني و آسيب‌ديدن فرد و خانواده‌ها، بايد اين آموزش‌ها بيشتر مورد توجه مشاوران، كاركنان مدارس استثنايي و بهزيستي قرار گيرند.

Background and Aim: Chronic stress can cause irritability and mood instability and it is an important factor in increasing anxiety and depression. Regarding the importance of decreasing stress, anxiety, and depression using non-medicinal methods the present study aimed at assessing the effect of teaching relaxation on stress, and anxiety of mothers with educable mentally retarded daughters. Materials and Methods: This randomized case-control field study was conducted on 36 mothers with mentally retarded children. In the beginning, the questionnaire "Depression, Anxiety, Stress Scales 21" was filled out for all mothers. Then, they were randomly divided into two case and control groups. Relaxation method was theoretically taught to the cases for 5 together with active exercise. The controls received no education. One month after training sessions, the previous questionnaire was completed for both groups again. The obtained data was analysed by means of SPSS software (V: 13) using statistical tests paired t and independent t at the significant level ?=0.05. Results: Mean score of stress, anxiety and depression before the intervention in both groups was not significantly different. But in the fourth week after relaxation training total score of stress, anxiety, and depression decreased from 19.1±10.4 to 14.1±7.6 (P < 0.001), from 15.7±9.9 to 11.3±6.9 (P=0.003), from 14.4±10.6 to 9.7±6.5 (P=0.003); respectively. The difference was statistically significant. Conclusion: Relaxation training is effective in the reduction of stress, anxiety, and depression of mothers with mentally retarded daughters. Therefore for reduction and prevention of mental disorders recurrence and damage to the patients and families this kind of training must be focused on more by counselors, staffs of abnormal studentsʹ schools, and officials in the rehabilitation office