بازنگري برنامه‌هاي آموزش مهندسي

Revaluation of engineering education

همزمان با پايان يافتن قرن بيستم و آغاز هزاره جديد بسياري از كشور هاي جهان بازنگريهاي گسترده‌اي، بهخصوص در زمينه آموزش عالي و به‌تبع آن آموزش مهندسي، داشته اند. در همين زمينه، سازمانهاي جهاني و در راس آن يونسكو، بههمراه انجمنهاي علمي و حرفه‌اي ملي و بينالمللي، اقدامات گسترده‌اي در زمينه بازنگري وضعيت آموزش عالي و ارايه راهكارهايي براي آينده داشته اند. بدين ترتيب بود كه آموزش مهندسي براي همگامي با پيشرفتهاي دنياي مدرن و تربيت مهندساني شايسته متحول شد. اين بازنگريها از الگوي كم و بيش يكنواختي پيروي كرده و بر اين پايه استوار است كه بازنگري بايد به‌گونه‌اي انجام شود كه توليدات برنامه حداقل دستاوردهاي تعيين شده براي يك دانش‌آموخته مهندسي را كسب كنند. امروزه، بازنگري برنامه‌هاي آموزش مهندسي به‌ دو صورت متمركز و نامتمركز صورت مي‌گيرد. بازنگريهاي متمركز به‌صورت مقطعي انجام مي شود و معمولاً در آن مسايل كلان آموزش مهندسي مورد توجه قرار مي‌گيرد؛ اين در حالي است كه بازنگريهاي نامتمركز كه معمولاً موسسات آموزشي انجام مي دهند، فرايندي دايمي و بر ارتقاي برنامه از طريق ارزيابي دروني آن متمركز است. در كشور ايران كليه فعاليتهاي مربوط به برنامهريزي آموزش مهندسي و بازنگري آن در چند دهه گذشته به‌صورت متمركز صورت مي‌گرفته است. با گذشت بيش از يك دهه از آخرين دور بازنگري برنامههاي آموزش مهندسي كشور، بار ديگر بازنگري اين برنامهها در دستور كار قرار گرفته است. در اين مقاله ضمن مرور سازكار بازنگري در جهان، الگويي براي ارزيابي برنامه‌هاي آموزش مهندسي كشور عرضه شده است.

Concurrent with the dawn of the 20th century and emergence of a new millennium, numerous countries revaluate their higher education and consequently engineering education. Similarly, international organizations, and in their forefront, UNESCO, along with national and international professional societies, put a vast effort on revaluation of higher education and proposing solutions for future. A great reform took place in engineering education to cope with the progress of modern world. These revaluations follow almost a similar pattern and intend to produce graduates that at least have the minimum required competencies recommended for an engineering graduate. Presently, revaluation of engineering programs has two centralized and decentralized forms. Centralized revaluation is done occasionally and usually focuses on major issues of engineering education, while the decentralized one is a continuous process done by educational institutions to upgrade the program through internal assessment. In the past few decades, all the aspects of planning and revaluation of engineering education programs of Iran were centralized. After almost one decade from the last revision of Iran’s engineering programs, their revaluation is underway. In this paper, after reviewing the strategies for revaluation of engineering programs in the world, some suggestions for revaluation of Iran’s engineering educational programs are presented.