بررسي ريشه هاي حسابداري دوطرفه در خاورميانه و تاثير آن بر ظهور و گسترش

Surveying the origins of double-entry accounting in the Middle East and its effects on the emergence and development of double-entry accounting in Europe

حسابداري از ديرباز مورد استفاده ي دولت ها و تجار بوده، و سابقه ي تاريخي آن به هزاران سال پيش از ميلاد مي رسد و در روند تكاملي خود با توجه به نيازهاي افراد و نهادهاي ذينفع تغيير شكل يافته است. از لحاظ تاريخي، بسياري معتقدند كه دفترداري دوطرفه در حدود قرن سيزدهم ميلادي در ايتاليا رواج يافت. در رابطه با منشا و خاستگاه دفترداري دوطرفه، سه نظريه وجود دارد كه عبارتند از نظريه ي رومي، نظريه ي ايتاليايي و نظريه ي خاورميانه. هدف پژوهش حاضر بررسي نظريه ي خاورميانه، يعني تاثيرات خاورميانه بر ظهور و گسترش دفترداري دوطرفه در اروپا،مي باشد. در اين راستا، ابتدا پيش شرط ها يا مقدمه هايي كه براي ظهور دفترداري دوطرفه مورد نياز است، بررسي شد. پس از بررسي مقدمه ها-كه همان هفت پيش شرط مورد نظر ليتلتون و انرژي لازم است- منابع و اسناد تاريخي جهت يافتن مدرك يا قرينه ي كاربرد سيستم دوطرفه مورد واكاوي قرار گرفت، ضمن اين كه در كنار آن بررسي رويه هاي دفترداري در خاورميانه ي قرون وسطي مدنظر بود. در نهايت، رويدادها و حوادثي كه باعث ارتباط علمي و اقتصادي بين خاورميانه و اروپا به ويژه ايتاليا در قرون وسطي شد، مورد بررسي قرار گرفت.

Accounting has been used from ancient times by governments and merchants for satisfying their needs. The oldest surviving records of double-entry bookkeeping we have access to date from the last years of thirteenth century in Italy. On the other hand, there are some clues that show double-entry bookkeeping is used before thirteenth century. Therefore, the exact emergence history of double-entry system isn’t known yet. In order to describing the origin of double entry bookkeeping, three paradigms have been discussed in different scientific cliques. These are: Roman paradigm, Italian paradigm and Middle East paradigm. The goal of this study is to examine Middle East paradigm in order to determine the effects of Middle East on the emergence and development of double-entry accounting in Europe. First of all, Prerequisites of double entry was investigated, which is necessary for emerging double-entry system. Then, historical texts were surveyed for finding double-entry records. Investigating bookkeeping methods in the Middle East was the next step. Finally, the events which established scientific and economic relations between Middle East and Europe were studied.