ساخت اجتماعي معلوليت: پژوهشي با رويكردي برساخت‌گرايانه اجتماعي؛ مطالعه موردي شهرستان رشت

معلوليت پديده‌اي اجتماعي است كه در علم پزشكي با ناتواني جسماني تعبير مي‌شود. اين واقعيت اجتماعي در هر جامعه‌اي وجود دارد و به اقتضاي شرايط جامعه و افكار افراد جامعه، به صورت متفاوت تفسير مي‌شود. اين تفاسير در كنش متقابل افراد جامعه با فرد معلول، بر نگرش فرد معلول به معلوليت خود و واكنش وي به اين شرايط موثر است. خانواده، دوستان و اطرافيان مي‌توانند بر «تصور از خود» معلولان تاثير بگذارند. در اين پژوهش، بعد ذهني معلوليت به مثابه يك مسيله اجتماعي از طريق تاكيد بر عامل آگاهي و ساختار ذهن فرد معلول در نظر گرفته شده است. بنابراين از رويكرد نظري برساخت‌گرايانه استفاده شده است. اهداف اين پژوهش، شناخت برساخت اجتماعي معلوليت، واكنش معلول نسبت به آن و برجسته كردن بعد ذهني معلوليت هستند. روش جمع‌آوري داده‌ها شامل مشاهده مشاركتي و شركت در مصاحبه عميق است و از نظريه بنياني براي تجزيه و تحليل داده‌ها استفاده شده است. نتايج نشان داد فرد معلول خود را موجود ناتواني مي‌بيند كه همواره نيازمند كمك است. آنها فكر مي‌كنند تنها زماني مي‌تواند زندگي همراه با خوشبختي داشته باشند كه سلامتي خود را بازيابند.

Disability is a social phenomenon that in medical science interpreted as a physiological disability. There is this social reality in every society and interpret differently according with social conditions and thoughts of individuals in society. These interpretations effect on interaction of people with disabilities, attitude of disabilities to self disability and him/her reaction to this situation. Family, friends and entourage can effect on “self-image” of disabilities. In This research, subjective dimension of disability considered as a social problem through emphasis on knowledge factor and structure of mind of disabilities. So has been used of Constructionist theoretical approach. The aims of this research are recognition of Social construction of disability, reaction of disabilities to that and highlighting subjective dimension of disability. Methods of data collection include participatory observation, partnership in group therapy meetings and depth interview and have been used of grounded theory for data analysis. Results show disabilities image themselves unable by other people, which always needed help. They thought only time they can have happiness life is when earn their healthy.