هفت‌پيكر نظامي و نظيره‌هاي آن

Nezamiʹʹs Haft Peikar and its imitations

در اين مقاله ابتدا با اشاره به نظيره‌گويي و تفاوت آن با تقليد و تتبع و اقتباس و سرقت ادبي به اجمال نظيره‌سازان ادب فارسي معرفي مي‌شوند. سپس به هفت‌پيكر نظامي و ارزش‌هاي داستاني آن اشاره‌اي مي‌شود و پس از معرفي نظيره‌ها و ترجمه‌هاي هفت‌پيكر و معرفي داستان‌هاي آن‏، 21 اثر معرفي مي‌شود كه مستقيم يا غيرمستقيم از شيوه داستان‌پردازي نظامي تقليد كرده‌اند. در اين بررسي درمي‌يابيم كه نظامي علاوه بر افسانه‌اي كردن شخصيت تاريخي بهرام‌گور، با پرورش هفت داستان در قالب داستان اصلي بهرام گور، سنت داستاني خاصي را در ادبيات ايران بنا نهاد كه از طريق امير خسرو دهلوي به هند منتقل شد. اين سنت داستاني، در هند نشو و نما يافت و با عناصر و بن‌مايه‌هاي داستان‌هاي هندي درآميخت و در شيوه‌هاي داستاني آن ديار اثرات ژرفي نهاد.

This article introduces the imitations of Nezamiʹs Haft Peikar (seven figures ) as a long process in the history of Persian literature. To this end, first, the author clarifies the concepts of ʹadaptationʹ and ʹimitatationʹ and expands on their differences with ʹplagiarismʹ. Then , the paper proceeds to briefing Haft Peikar and its fictional values. It introduces 21 versified stories that have adapted and imitated Haft Peikarʹs style and its story telling approach. It is argued that Nezami originally established a special tradition in Persian story versification that was later taken to India by Amir Khosrov and developed through integration with Indian fictional motifs and elements.