بررسي تاثير زبان عربي بر طبقات‌الصوفيه انصاري

A Study the Influence of Arabic Language on "Abdullāh Anṣārī ʹʹs Words

طبقات الصوفيه يكي از متون كهن فارسي نوشته‌شده در حوزه هرات (قرن پنجم هجري) است. اين كتاب حاصل املاي سخنان خواجه عبدالله انصاري در مجالس وعظ است كه به ‌دست يكي از شاگردانش نوشته شده است. بررسي زبان اين متن مي تواند برخي نكات زباني ناگفته درباره گويش كهن رايج در آن حوزه جغرافيايي را آشكار كند. در اين مقاله به «اثرپذيري زبان طبقات از زبان عربي»، به‌‌عنوان بهره اي از مسايل زباني موجود در اين متن پرداخته شده است. زبان عربي پس از گذشت مدتي از حضور اعراب در ايران، به دلايل مختلف اجتماعي، علمي، ديني، سياسي و فرهنگي، بر زبان فارسي و آثار ايرانيان تاثير گذاشت. از جمله متون تاثير‌گرفته طبقات انصاري است كه بررسي زبان آن، نشان‌دهنده برخي اثرپذيري هاي واژگاني، صرفي، نحوي و آوايي اين متن از زبان عربي است. گذشته از استفاده از واژه‏هاي عربي در اين متن، وجود برخي نكات دستوري صرفي و نحوي و اثرپذيري‏هاي آوايي قابل توجه است. هدف از انجام اين پژوهش، بررسي ميزان و چگونگي اثرپذيري زبان طبقات الصوفيه، به‌عنوان متني برآمده از قرن پنجم و گويش هروي كهن، از زبان عربي در هر سه سطح واژگاني، صرفي و نحوي و آوايي است. در اين مقاله كوشش شده است موضوع حاضر، همراه با شواهدي از متن بيان شود. اين پژوهش از نظر هدف، «كاربردي» و از لحاظ شيوه جمع‏‏آوري اطلاعات، «كتابخانه‏اي» است كه به روش «توصيفي- تحليلي» انجام پذيرفته است.

Tabaghat-o-Alsufiya is one of the ancient Persian texts written in the Harat area (Fifth century AD). Khwaja Abdullah Ansari was a Sufi who was preaching many people in several meetings in Harat. His sermons were written by one of his students later, which called ʹʹTabaghat-o-Alsufiyaʹʹ. This textʹs analysis can show some unspoken language tips about the current dialects at that geographic area. This article has focused on Arabic language effects on language of Tabaghat. After a while of the presense of Arabs, arabic language for various social, scientific, religious, political and cultural reasons, influenced Persian language and the works of great Iranian writers and poets. Ansari´s bookʹs language shows it has been influenced from Arabic language in some structure (grammar), vocabulary, phonetic and lexical features. This paper attempts to explain this subject with evidences and examples from the text. The study was done after careful reading of Tabaghat-e-Ansari by using content analysis method.