فرايندهاي واجي همخواني در گويش ‌كردي ‌كلهر‌ي

Phonological Processes of Consonants in Kalhori Kurdish Dialect

هدف از نگارش اين مقاله، شناسايي برخي از مهم ‌‌ترين فرايند هاي واجي موجود در همخوان هاي گويش كردي كلهري بر‌اساس «چارچوب واج‌شناسي زايشي» است. براي اين كار داده هايي از سيزده گويشور بومي در همه رده هاي سني و مقاطع تحصيلي، از بي‌سواد تا تحصيلكرده، از طريق مصاحبه جمع آوري شده است. همچنين يكي از نگارندگان، گويشور اين گويش است. در انجام اين پژوهش از منابع مكتوب مانند پايان‌نامه، مقاله و كتاب‌هاي ديگر در اين زمينه به‌‌عنوان پيشينه پژوهش استفاده شده است. داده ها بر مبناي الفباي آوانويسي بين المللي «آي پي اي » آوانگاري شده اند و روش پژوهش، توصيفي- تحليلي است. در اين مقاله با بررسي داده ها انواع فرايندهاي واجي، همچون همگوني، حذف در جايگاه مياني و پاياني، درج آغازي و مياني، تضعيف، تقويت و قلب بررسي شده اند. «حذف» و «تضعيف» پربسامد‌‌ترين فرايند‌‌هاي واجي در اين گويش هستند و «درج» كم‌بسامد‌‌ترين فرايند واجي محسوب مي‌شود.

In this article, the most important phonological processes of Kalhori Kurdish dialect have been analyzed on the basis of “generative theory”. To achieve this goal, the researchers collected data from 13 informants by interviewing with them, who were in all range of ages and all educational sections. Also one of the researchers is a native speaker of this dialect. We used written sources and ducuments like thesises, articles, and books as the background of the research. The gathered data were written according to the "IPA" alphabets. Method of research was descriptive-analytic in generative framework. Data analysis showed these phonological processes: assimilation and deletion in the middle and end of the word, insertion in the middle of the word, lenition, fortition, and metathesis. Deletion and lenition are very active, and insertion is very passive in these processes.