تظاهرات دهاني و تدابير دندان‌پزشكي بيماري سلياك

Oral manifestations and dental precautions of celiac disease

چكيده هدف: بيماري سلياك (آنتروپاتي حساس به گلوتن) از شايع‌ترين بيماري‌هاي مزمن روده‌اي- معده‌اي اطفال و بزرگسالان است كه منجر به تخريب خودايمني مخاط روده كوچك در افرادي كه از لحاظ ژنتيكي مستعد به بيماري هستند، مي‌شود. علايم مزمن شكمي (اسهال، نفخ شكم)، تحريك‌پذيري، كاهش اشتها، كاهش وزن، فقر غذايي و كمبود آهن از علايم كلاسيك اين بيماري است، اما بسياري از بيماران نماي غيرمعمول دارند و تظاهرات گوارشي ندارند كه در صورت تاخير تشخيص و عدم درمان ممكن است باعث عوارض پيچيده شود. اين مقاله مروري به بررسي تظاهرات دهاني رايج اين بيماري پرداخته است و اطلاعاتي در مورد تنها علايم دهاني موجود در موارد غيرمعمول؛ كه مي‌تواند تنها راه تشخيص بيماري توسط دندان‌پزشك باشد ارايه گرديده است. شرح مقاله: جستجو با استفاده از كليدواژه‌هاي "سلياك" و تركيب با "تظاهرات دهاني" در بانك اطلاعات مقالات علوم پزشكي ايران (Medlib.ir) و هم‌چنين جستجو در منابع كتابخانهاي و پايگاه‌هاي PubMed، Scopus و موتور جستجوي Google از سال 1982 تا پايان سال 2012 استفاده شده است. مقالات بر اساس معيارهاي ورود به مطالعه انتخاب شدند و مورد بررسي قرار گرفتند. نتيجه‌‌گيري: از آن‌جا كه بسياري از افراد مبتلا، علايم كلاسيك اين سندرم، سو جذب شايع را نشان نمي‌دهند و تاخير در تشخيص شايع است، تظاهرات دهاني مثل نقايص مينايي و زخم‌هاي راجعه‌ي آفتي ممكن است تنها تظاهر اين بيماري باشد، از اين جهت دندان‌پزشكان نقش مهمي در شناسايي افراد مبتلا به سلياك تشخيص داده نشده دارند. ارجاع مناسب و تشخيص به‌موقع از عوارض پيچيده اين بيماري پيشگيري مي‌كند. كليد واژه‌ها: بيماري سلياك، اپيدميولوژي، تشخيص

Abstract Introduction: Celiac disease (gluten-sensitive enteropathy) is a common chronic gastrointestinal disorder affecting both children and adults, resulting in small intestine mucosal disruption via an autoimmune mechanism in patients with genetic predilection. Classic signs of the disease are chronic abdominal signs (diarrhea, flatus), amnesia, weight loss, malnutrition and anemia. However, many of the patients have atypical signs without gastrointestinal signs. Delay in diagnosis and treatment could lead to complications. This review article summarizes the common oral manifestation of celiac disease. In addition, it evaluates oral signs of atypical cases which are the only approach for dentists to diagnose the disease. Review report: A search was run for the key word “celiac”, combined with “oral manifestation” in Iran medical databases (medlib.ir) and in library sources, including reference books, PubMed, Scopus and Google search engine from 1982 to 2012. Articles were selected based on inclusion and exclusion criteria and evaluated. Conclusion: Since many people with celiac disease do not present with the classic malabsorptive syndrome and delays in the diagnosis are common, oral manifestation such as dental enamel defects and recurrent aphthous ulcers may be the only manifestations of this disorder. Dentists can play an important role in identifying people who may have unrecognized celiac disease. Appropriate referral and a timely diagnosis can help prevent serious complications of this disorder. Key words: Celiac disease, Diagnosis, Epidemiology