تاثير پيش تيمار هورموني بذر و كاربرد باكتري هاي آزادكننده فسفر بر رشد ذرت در شرايط تنش فسفر و تنش خشكي

Effect of seed priming and phosphorus solubilizing bacteria on corn (zea mays L.) growth under phosphate and drought stress

چكيده به منظور ارزيابي تاثير پيش تيمار بذر و كاربرد باكترهاي حل كننده فسفات بر خصوصيات جوانه زني و عملكرد واجزا عملكرد ذرت در شرايط تنش خشكي در شرايط خاك فقير از نظر فسفر قابل جذب (فسفر ppm 7)، دو آزمايش يكي در آزمايشگاه به صورت طرح كاملا تصادفي و ديگري در مزرعه به صورت كرت هاي دوبار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با 3 تكرار در استان فارس در سال زراعي 1390 اجرا گرديد. تيمارهاي مورد بررسي در مزرعه عبارت بودند از اعمال تنش خشكي در كرت هاي اصلي، در سه سطح شاهد (عدم تنش)، قطع آبياري در پايان رشد رويشي يا ظهور سيلك ها و قطع آبياري در اواسط رشد زايشي يا مرحله قهوه اي شدن سيلك ها، كاربرد باكتري هاي حل كننده فسفات در كرت هاي فرعي، در سه سطح شاهد (عدم مصرف باكتري)، مصرف باكتري و مصرف باكتري+ نصف مقدار توصيه كود شيميايي فسفر بر اساس آزمون خاك و اعمال پيش تيمار روي بذرها در كرت هاي فرعي فرعي، در چهار سطح شاهد (بذر خشك)، پيش تيمار با آب به مدت 12 ساعت، پيش تيمار با هورمون جيبرلين به مقدار ppm20 به مدت 12 ساعت و پيش تيمار با هورمون اكسين به مقدار ppm5 به مدت 12 ساعت نتايج آزمايش اول نشان داد بين تيمارهاي پيش تيمار بذر با تنظيم كننده ي رشد از نظر درصد جوانه زني تفاوت معني داري مشاهده شد. به طوري كه پيش تيمار بذر با آب و هورمون جيبرلين 5/27% جوانه زني را نسبت به شاهد بهبود بخشيدند. در حالي كه پيش تيمار با اكسين فقط 3/18% جوانه زني را افزايش داد. شاخص بنيه گياهچه بين تيمارهاي پيش تيمار آب و جيبرلين تفاوت معني داري نداشتند ولي در مقايسه با تيمار شاهد به ترتيب 07/2 و 385/1 برابر شاخص بنيه گياهچه را افزايش دادند در حاليكه پيش تيمار با اكسين تا 70 درصد شاخص بنيه گياهچه را افزايش داد. نتايج آزمايش دوم نشان داد در تيمار اثر متقابل قطع آبياري و اثر پيش تيمار بذور معني دار بود. در اين بررسي هر سه نوع پيش تيمار نسبت به شاهد از نظر وزن هزار دانه، تعداد دانه در بلال، RWC، درصد فسفر برگ در ابتداي مرحله خميري، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك به طور معني داري افزايش داشتند و بيشترين افزايش مربوط به تيمار پيش تيمار بذر با هورمون جيبرلين بود. اثر متقابل قطع آبياري و مصرف باكتري نيز نشان داد در تمامي صفات بيشترين مقدار در تيمار عدم قطع آبياري و مصرف باكتري و نصف مقدار كود توصيه شده فسفر حاصل شد و در تمامي تيمارها مصرف باكتري اثر منفي قطع آبياري را تعديل بخشيد.

Abstract: For evaluation effect of priming with phytohormones and utilization phosphorus solubilizing bacteria under drought stress on maize growth in stress phosphate condition on germination, yield and its components in poor soil of phosphate (7 ppm), was determined in two experiment, one of the in laboratory in carried out completely randomized design and another in field on the split split plot in carried out completely randomized block design using three replications in Fars province of Iran, 2011. Treatments in field consisted of: cut of irrigation in main plots in three level: control (without stress), cut of irrigation in end of vegetative growth stage (silking (R1)) and cut of irrigation in middle of reproductive growth stage (blistering (R2)), utilization phosphorus solubilizing bacteria in sub plots in three level: control (none utilization bacteria), utilization bacteria sole and utilization bacteria in addition to half of recommendation doze of phosphate fertilizer in soil test and application priming in sub sub plots, in four level: control (dry seed), GA3 (20ppm), Auxin (5ppm) and distilled water for 12 hours of soaking. Results showed that was significant difference between plant growth regulators on percentage of germination. So that priming with water and GA3 improved percentage of germination with regard to control 27.5%. Just as priming with auxin increased percentage of germination 18.3%. In seedling vigor index, was not significant difference between hydro priming treatment and GA3 priming treatment but in compared to control treatment, increased 2.07 and 1.385 equal respectively. In interaction cut of irrigation and priming observed that each three priming treatment with regard to control (seed dry), increased significant 1000 kernel weight, kernel number per ear, RWC, percentage of leaf phosphate, grain yield and biological yield. Cut of irrigation R1 stage, decreased significant all of traits. In interaction cut of irrigation and utilization bacteria, in all of traits maximum mount was related to without stress and utilization bacteria in addition to half of recommendation doze of phosphate fertilizer in soil test and in all of traits use of bacteria decreased negative effect of cut of irrigation.