رابطه‌ي خودكارآمدي سبك زندگي مربوط به كنترل وزن با اضافه وزن و چاقي

The Relationship Between Weight-Efficacy of Life style and Overweight and Obesity

مقدمه: باورهاي خودكارآمدي شاخص پيش‌بيني‌‌كننده‌ي دامنه‌ي وسيعي از رفتارهاي بهداشتي است. پژوهش حاضر با هدف تعيين رابطه‌ي خودكارآمدي سبك زندگي مربوط به كنترل وزن با اضافه وزن و چاقي انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مورد ـ شاهدي است. از بين كاركنان اداري دانشگاه علوم پزشكي زاهدان در سال 1391 تعداد 101 نفر با نمايه‌ي توده‌ي بدن 25 و بالاتر به عنوان گروه افراد چاق، و 101 نفر با نمايه‌ي توده‌ي بدن كمتر از 25 و بيش از 18 به عنوان گروه افراد با وزن طبيعي به روش نمونهگيري در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها به كمك پرسش‌نامه‌ي خودكارآمدي سبك زندگي مربوط به كنترل وزن "Weight-Efficacy of Life style questionnaire" با تاييد اعتبار به روش تحليل عاملي، روايي همگرا و واگرا و ضريب پايايي به روش بازآزمايي (93/0) جمع‌آوري، و توسط نرمافزار SPSS (نسخه‌ي 15) و با استفاده از آزمون‌هاي آماري تي، آناليز واريانس و رگرسيون مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين نمره‌ي خودكارآمدي كنترل رفتار خوردن در موقعيت‌هاي توام با فشار اجتماعي، دسترسي به مواد غذايي و تجربه‌ي هيجان‌هاي مثبت در گروه افراد چاق به ترتيب (18/9،02/8 ،10/10) به طور معني‌داري كمتر از گروه اضافه وزن (80/10،74/10،64/11) و كنترل (20/11، 02/10،53/12) بود. نتيجه‌گيري: خودكارآمدي سبك زندگي مربوط به كنترل وزن به ويژه در موقعيت‌هاي سه‌گانه‌ي فشار اجتماعي، دسترسي به مواد غذايي و تجربه‌ي هيجان‌هاي مثبت در افراد چاق نسبت به افراد با وزن طبيعي پايين‌تر بود. بنابراين، توجه به افزايش و حمايت از خودكارآمدي فرد در برنامه‌هاي كاهش وزن ضروري مي‌باشد.

Introduction: Self-efficacy beliefs are the predicting indices of a wide range of health behaviors. The present study was conducted to study the relationship between weight-efficacy of life style and overweight and obesity. Materials and Methods: In this case-control study, 101 individuals with BMI ? 25 as the obese group and 101 persons with BMI between 18-25 as the normal group were selected using convenience sampling from among the administrative staff in Zahedan University of Medical Sciences in 1391. Data was gathered using the "Weight-Efficacy of Life style questionnaire", the reliability of which had been evaluated by test–retest and its validity was assessed using different methods such as factor analysis, convergent and divergent validity. Data were analyzed by spss software (version 15) and using t test, ANOVA and logistic regression tests. Results: Mean scores of Weight-Efficacy of Life style in three settings of social pressure, access to food and positive emotions in the obese group were higher than those of the normal group. Conclusion: Weight- Efficacy of Life style in the obese group compared to the normal weight individuals is low, especially in the three settings of social pressure, access to food and positive emotions. Enhancing and supporting the self efficacy in weight loss programs seem to be of crucial importance.