برنامه‌ريزي مبتني بر آمايش در آموزش‌عالي (الزام ها، چالش ها و راه كارها) مطالعه موردي: آمايش آموزش ‌عالي استان اصفهان

Prerequisites, Challenges and strategies of Spatial Planning- based Higher Education Planning: Case Study- Spatial Planning of Higher Education of Esfahan Province

برنا‌مه‌ريزي در آموزش‌عالي به روش‌هاي متعددي انجام مي‌شود. يكي از اين روش‌ها، برنامه‌ريزي مبتني بر آمايش سرزمين ناميده شده كه از پيشينه قابل‌توجهي در جهان برخوردار است. در كشور ما نيز در ادواري از سال‌هاي پيش و پس از انقلاب اسلامي به آن پرداخته شده، اما وزارت علوم، تحقيقات و فناوري از ما‌ه‌هاي پاياني سال 1388 اين موضوع را به طور جدي مطرح نموده و مدعي است كه گسترش آموزش‌عالي را در آينده، بر اساس برنامه مبتني بر آمايش انجام خواهد داد. اگر چه اين حركت مبارك را بايد به فال نيك گرفت و توجه به آن، نويدبخش چشم‌اندازي مطلوب در آموزش‌عالي كشور است اما بديهي است كه ناموزوني‌هاي متعدد در آموزش‌عالي كشور اين‌گونه برنامه‌ريزي را با چالش‌هايي مواجه خواهد ساخت. به اين منظور در مقاله حاضر كه از نوع توصيفي،تحليلي است ابتدا به مفهوم برنامه‌ريزي مبتني بر آمايش و تاريخچه آن در كشور و آموزش عالي و نيز تركيب، اهم اهداف و وظايف كارگروه آمايش آموزش عالي استان پرداخته شده است. در بخش دوم وضعيت موجود آموزش عالي استان و نقاط قوت و ضعف آن مورد بررسي قرار گرفته است. بخش سوم مقاله برآورد وضعيت آموزش عالي استان طي سالهاي 94-1390 را نشان مي‌دهد كه نتيجه اجراي مقدماتي طرح آمايش آموزش‌عالي استان است. در بحث و نتيجه گيري مقاله نيز به معرفي الزام ها، چالش ها و راه كارهاي ضروري براي اجراي بهينه طرح آمايش در آموزش عالي پرداخته شده است.

V arious methods are applied for planning of higher education (HE). One of these methods is spatial planning-based planning method (SPBPM) which is backed by global remarkable background. Although SPBPM has been considered in recent decades, but in the late 2009 it was re-emphasized by Ministry of Science, Research and Technology seriously based on which the higher education future development and expansion must be settled. Although this can be seen as a promising development which may have desirable outcomes for the country’ HE, undoubtedly various complications in HE of the country encounters this kind of planning with different challenges. In order to study this problem, the first part of this analytic-descriptive paper deals with conceptualization of SPBPM and its history in the country, and HE and also the composition of members of Esfahan SPBPM‘s working group and their most important goals and duties. In the second part of the paper the current status of HE of Esfahan and its strengths and weaknesses have been taken into account. The third part of the paper discusses the estimated HE situation of Esfahan Province for the period of 2011 to 2015 which has been resulted by the pilot implementation of SPBPM in the Province. Finally, prerequisites, challenges and strategies for optimal implementation of SPBPM in the HE are discussed.