آناليز و رونديابي پارامترهاي كيفيت شيميايي آب؛ مطالعه موردي رودخانه چم‌انجير خرم آباد

Trend Analysis of Chemical Water Quality Parameters; Case study Cham Anjir River

آب‌هاي سطحي به ويژه رودخانه‌ها از مهم‌ترين منابع تامين آب، جهت مصارف شرب و كشاورزي مي‌باشند. رودخانه چم‌انجير از مهم‌ترين منابع آبي استان لرستان به شمار مي‌آيد. هدف از اين تحقيق، ارزيابي كيفيت آب و روند تغييرات پارامترهاي كيفي آب اين رودخانه توسط روش‌هاي گرافيكي از قبيل نمودارهاي ويلكاكس، شولر و پايپر مي‌باشد. از اين نمودارها جهت پايش كيفيت آب و ارزيابي داده‌هاي بدست آمده از سال 1347 تا 1389 ايستگاه چم‌انجير استفاده گرديد. در اين مطالعه نمودار پايپر تيپ كيفي آب را از نوع كلسيم-منيزيمي معرفي نمود. بر اساس دياگرام شولر تمام نمونه‌هاي مربوط به آب رودخانه چم‌انجير در دسته خوب و قابل قبول از نظر شرب قرار داشته و مانعي از نظر شرب ندارند. همچنين نمودار ويلكاكس نشان مي‌دهد كه اكثر نمونه‌ها در كلاس كمي شور (C2S1) قرارگرفته و براي كشاورزي تقريبا مناسب مي‌باشد. نتايج رونديابي پارامترهاي كيفي آب با استفاده از آزمون ناپارامتريك من-كندال نشان داد كه علارغم روند نزولي در مقادير اسيديته و دبي جريان، كه نشان دهنده كاهش اسيديته آب در مدت مورد مطالعه مي‌باشد، ساير پارامترها از قبيل هدايت الكتريكي، بي‌كربنات، كلر، كلسيم، منيزيم، باقيمانده املاح، كل كاتيون‌ها، سختي موقت و سختي كل داراي روند صعودي و معني‌دار در سطح اطمينان 99 درصد مي‌باشند. روند صعودي تغييرات املاح محلول آب، نشان دهنده كاهش كيفيت آب و افزايش املاح محلول اين رودخانه مي‌باشد.

Surface waters, especially rivers are important sources of water for drinking and farming. Cham Anjir river is a main water resource in Lorestan province. The main purpose of this study was assessment of water quality parameters and routing using graphical methods such as Wilcox, Schoeller and Piper Diagram. Quality and quantity data (1968 - 2010 Cham Anjir station) were analyzed. According to Piper diagram, type of water quality was in calcium-magnesium range. Schoeller diagram showed that all water samples are in potable and acceptable class. Result of chemical water quality analyze by Wilcox Diagram showed that the most samples are located in low salinity class (c2s1) that are suitable for farming. Menn-Kendal test was used for water quality routing. According to results, pH and discharge decreased consequently, acidity of the water increased. A significant increase in other parameters has been observed (such as: Electrical conductivity, bicarbonate, chlorine, calcium, magnesium, residual salts, total anions, total hardness and temporary hardness). Uptrend of water dissolved salts show a reduction in water quality and an increase in soluble salts.