اثر تنش خشكي و تراكم بوته بر برخي خصوصيات زراعي ارقام كلزا

The Effect of Drought Stress and Plant Density on some Agricultural traits of Brassica napus L. verities.

چكيده به منظور بررسي اثر تنش خشكي و تراكم بوته بر صفات رويشي و زايشي ارقام كلزا، آزمايشي به صورت اسپليت اسپليت پلات در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بروجرد در سال زراعي 89- 1388 اجرا شد. در اين آزمايش تنش خشكي در سه سطح شامل شرايط بدون تنش، دو تنش خشكي (در مراحل بعد از روزت، قبل از شروع گل) و سه تنش خشكي (در مراحل بعد از روزت، قبل از شروع گل دهي و پر شدن غلاف) در كرت اصلي و سطوح مختلف تراكم بوته در سه سطح 6، 10و 14 كيلوگرم بذر مصرفي در هكتار در كرت فرعي و ارقام كلزا سه رقم زرفام، SLM046 و Okapi در كرت فرعي فرعي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس صفات مورد بررسي نشان داد كه تنش خشكي و تراكم بوته و اثر متقابل آنها بر تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، شاخص برداشت، درصد روغن و عملكرد روغن ارقام كلزا اثر معني دار شد. بيشترين ميزان درصد روغن در شرايط بدون تنش و تراكم بوته 10 كيلوگرم بذر مصرفي در هكتار در رقم زرفام بدست آمد كه با توجه به عملكرد بيولوژيك بيشتر و عملكرد دانه بيشتر سبب افزايش درصد روغن شدند، با افزايش ميزان آبياري درصد روغن نيز افزايش يافت.

Abstarct: In order to study the effects of drought stress and plant density on the vegetative and reproductive traits of varieties of canola, a test was conducted as re-broken plots in the form of completely random blocks design with four repetitions in Boroujerd Agricultural Research Station in the agricultural year 2009-2010. In this experiment,the drought stress was studied in three levels include unstressed, two drought stresses (in the step after rosette and before beginning flowering) and three drought stresses (in the steps after rosette, before beginning flowering and filing sheath)in the main plot and different levels of plant density in three levels 6,10,and 14 kg consumed seed in each hectare in subplot and varieties of canola,three varieties Zarfam,SLM046 and Okapy in subplots. The results obtained from variance analysis of the traits under study showed that drought stress , plant density and their interactions have significant effect on the number of seeds per pod, 1000-seed weight, seed yield ,harvest index, oil percentage and oil yield of the varieties of canola. The most rate of oil percentage was obtained in unstress condition and plant density 10kg/ha in variety Zarfam that regarding more biologic yield and more seed yield, it caused increasing oil percentage, by increasing water level the oil percentage was increased.