مطالعه ساختار سلولي ناحيه مركزي غده فوق‌كليه گوسفند در سنين و فصول مختلف با استفاده از ميكروسكوپ نوري و الكتروني انتقالي

Light and transmission electron microscopical study of medulla cell structure of the sheep adrenal glang in different ages and seasons

براي بررسي ساختار سلولي ناحيه مركزي غده فوق‌كليه گوسفند نژاد قزل در استان آذربايجان‌شرقي، از غدد فوق‌كليه 240 راس گوسفند با استفاده از روش‌هاي متداول تهيه مقاطع جهت بررسي در سطح ميكروسكوپ نوري و الكتروني انتقالي، از منطقه‌اي كه بزرگترين سطح مقطع را در غده‌ها داشت، برش‌هايي با ضخامت 6-5 ميكرون تهيه گرديد. ابتدا اندازه‌گيري منطقه مركزي توسط ميكروسكوپ نوري، با بزرگ‌نمايي كم (10×) و با استفاده از عدسي چشمي مشبك (مدل نيكون) انجام گرديد. براي اينكار برش‌هايي كه تمام مناطق غده را در بر داشتند، مورد استفاده قرار گرفتند. ميانگين نسبت ناحيه مركزي به كل غده در اين منطقه، 02/0±08/17% بود. در مطالعه بافت‌شناسي در سطح ميكروسكوپ نوري، ناحيه مركزي غده فوق‌كليه گوسفند همانند گاو، از دو نوع سلول تشكيل شده بود كه در دو لايه محيطي و داخلي قرار داشتند. اين در حالي‌است كه در بررسي ميكروسكوپ الكتروني، چهار نوع سلول در اين منطقه از غده مشخص گرديد، به‌طوري كه دو نوع سلول تيره و روشن در لايه محيطي و دو نوع سلول در لايه داخلي منطقه مركزي قرار دارد. سلول‌هاي روشن لايه محيطي داراي هسته‌اي روشن و كروي بوده و تراكم الكتروني كمتري نسبت به سلول‌هاي تيره با هسته نامنظم داشت. اين سلول‌ها دو نوع گرانول در سيتوپلاسم خود داشتند كه يك نوع آن از نظر الكتروني متراكم‌تر از ديگري بود. گرانول‌هاي با تراكم الكتروني بالا تعدادشان در سلول‌هاي تيره بسيار بيشتر بود. دو نوع سلول لايه داخلي منطقه مركزي اين غده از سلول‌هاي لايه بيروني كاملاً متمايز بودند و هر دو حاوي گرانول‌هاي ترشحي ريز و درشت با تراكم الكتروني متفاوت بودند، با اين تفاوت كه گرانول‌هاي بسيار ريز در يك نوع سلول و گرانول‌هاي خيلي بزرگ و نامنظم با تراكم الكتروني بسيار بالا، در نوع ديگر فراوان‌تر بودند.

In an attempt to study the cellular structure of the adrenal medulla of Ghezel sheep in East Azerbaijan province, tissue sections from the largest area of the adrenals of 240 sheep were prepared in 5-6 µm thickness by routine procedures known for the light and transmission electron microscopic evaluations. At first, the measurement of the medulla was carried out by ocular-latticed lens (Nikon) in low power magnification (×10). For this purpose, only the sections which consisted of all parts of the gland were used. The average proportion of the medulla to the whole gland in this region was %17/08±0/02. In the light microscopic study of tissue, the adrenal medulla of the sheep like cattle consisted of two cell types in the outer and inner layers. In the electron microscopy, four cell types were distinguished in the adrenal medulla i.e. two dark and light cell types in the outer layer and another two cell types in the inner layer were found. The light cells of the outer layer had round and clear nucleus, which were less electron-dense than the irregular nucleus of the dark cells. Both cell types had two kinds of cytoplasmic secretion granules. However, one type was more electron-dense than the other type. The number of electron-dense secretion granules were more in the dark cells as compared to the light ones. Two cell types in the inner layer of the adrenal medulla were completely different from the cells of the outer layer. Both of them contained small and large cytoplasmic secretion granules with different electron-density. Small secretion granules were more abundant in one type and larger, irregular ones were numerous in the other type.