ارزيابي مقايسه‌اي روش‌هاي آزمايشگاهي جدا سازي جرب واروا از زنبور عسل بالغ

A comparative evaluation of laboratory methods for the detection of Varroa mite on adult honeybees

واروازيس ناشي از جرب واروا يكي از مهمترين بيماري‌هاي زنبور عسل بوده كه به جهت شيوع سريع و ناگهاني باعث خسارت سنگين اقتصادي شده و همچنين با ضعيف نمودن كندو زمينه شيوع عفونت‌هاي ثانويه را فراهم مي‌سازد. اين پژوهش به منظور ارزيابي و مقايسه روش‌هاي آزمايشگاهي جداسازي و تشخيض آلودگي زنبوران بالغ به جرب واروا انجام شد. بدين جهت چهار كندو آلوده به اين جرب تهيه و مورد استفاده قرار گرفت. همه نمونه‌گيري‌ها در اوايل فصل پاييز 1386 كه بيشتر جرب‌هاي موجود در كندو بر روي بدن زنبوران بالغ بسر مي‌برند، انجام شد. در هر نمونه‌گيري 250 عدد زنبور در يك ظرف شيشه‌اي جمع‌آوري و مورد آزمايش قرار گرفتند. براي جداسازي جرب از زنبوران بالغ از روش تكان دادن با محلول‌هاي اتانول 70 درصد، اتر، بنزين، آب داغ و آب داغ همراه با دترجنت، شكر (به صورت شكر تجاري و پودر شكر) و حرارت استفاده شد. در اجرا، تمامي روش‌ها سه بار و هر بار بر روي نمونه‌هاي جديد انجام شد. نتايج نشان داد كه اتانول 70% با در صد كارايي 54/1±41/95% و پودر شكر با در صد كارايي 69/1±82/ 89% موثرترين روش‌ها در جداسازي جرب واروا از زنبوران بالغ بودند. مقايسه آماري نتايج حاصل با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS-13.0 و آزمون مربع كاي نشان داد كه بين روش استفاده از اتانول 70% و روش استفاده از پودر شكر اختلاف آماري معني‌داري وجود ندارد (P > 0.05). ولي بين ساير روش‌ها با روش استفاده از اتانول 70 درصد اختلاف معني‌دار از لحاظ آماري وجود دارد (0.05?P). بين روش استفاده از پودر شكر با روش استفاده از شكر تجاري نيز اختلاف معني‌داري مشاهده شد (0.05?P). بنابراين توصيه مي‌شود براي تشخيص دقيق و سريع وجود اين جرب از اتانول 70 %درصد يا پودر شكر استفاده شود. از آنجا كه پودر شكر باعث مرگ زنبورها نشده و داراي قابليت جداسازي بالا، كار برد و دسترسي آسان و نيز نداشتن پسماند سمي در محيط نسبت به ساير روش‌ها مزيت بهتري داشته و مي‌توان از آن به عنوان يك روش درماني واروازيس استفاده نمود.

This study compares the effect of different laboratory methods for isolation and diagnosis of varroa mite on adult honeybees. To this end, 4 infested bee hives were used and samples at the aunt most of mite on adult bees were taken. For this purpose, 250 bees were collected in a glass jar. For isolation of mites on bees, ethanol 70%, ether, benzene, sugar, powdered sugar, heat, warm water and warm water including detergent were used. The study was carried out in triplicate and for each replicate new bee was collected. Ethanol 70% (95.41%±1.54) and powdered sugar (89.82%±1.69) were found to be the most effective. Statistical analysis was carried out using spss software and chi-square test which showed there was no significant differences between using ethanol 70% and the powdered sugar method (P < 0/05). However, there were significant differences between other methods and ethanol 70% (P?0/05). Never the less, there was significant difference using powdered sugar and sugar (P?0/05). The result of this study showed that for evaluation varroa infestation level, ethanol 70% and powdered sugar are the best methods.