ترومبوز وريدپورت بدنبال طحال‌برداري در بيماران بالغ تالاسمي

Portal Vein Thrombosis after Splenectomy in Thalassemic Patients

سابقه و هدف: بيماران تالاسمي كه تحت ترانسفوزيون خون قرار مي‌گيرند، در صورت نياز به بيش از 20 سي سي خون به ازاي هر كيلو گرم وزن بدن، نياز به طحال‌برداري دارند. يكي از عوارض خطرناك و كشنده در بيماران طحال‌برداري شده ترومبوز وريد پورت (Portal Vein Thrombosis, PVT) مي‌باشد. پيگيري اين بيماران براي تشخيص به موقع PVT و درمان مناسب آن نقش مهمي در بقاي اين بيماران دارد. اين مطالعه به منظور بررسي فراواني PVT در بيماران تالاسمي طحال‌برداري شده، انجام شد. مواد و روشها: اين مطالعه مقطعي بر روي 63 بيمار مبتلا به تالاسمي ماژور كه در طي 8 سال (خرداد 1380 الي خرداد 1388) در بيمارستان شهيد يحيي نژاد بابل تحت عمل جراحي طحال‌برداري قرار گرفتند، انجام شد. بيماران براساس سن، جنس، نوع عمل جراحي، انديكاسيون‌هاي طحال‌برداري، اندازه طحال، طول مدت جراحي، علايم باليني، فراواني PVT، ميانگين فاصله زماني عمل جراحي تا عارضه PVT، يافته‌هاي سونوگرافي كالر داپلر، نوع درمان PVT و نحوه پيگيري مورد ارزيابي قرار گرفتند. يافته ها: از 63 بيمار، 6 نفر (5/9%) دچار عارضه PVT شدند (17-1/2 :95%CI)كه 4 بيمار زن و 2 بيمار مرد بودند. به طور ميانگين به مدت 7/2±26/5 سال بيماران مورد بررسي قرار گرفتند. ميانگين مدت زمان عمل جراحي در بيماراني كه دچار عارضه PVT شدند، 8/0±72/2 ساعت و ميانگين فاصله زماني طحال‌برداري و بروز عارضه PVT، 176±229 روز بود. تمامي 6 بيمار در زمان بستري تحت درمان با هپارين با وزن مولكولي كم قرار گرفتند و با تجويز وارفارين براي مدت 4 ماه ترخيص شدند. براي 2 بيمار در زمان ترخيص پروپرانولول علاوه بر وارفارين تجويز شد. نتيجه گيري: نتايج مطالعه نشان داد كه تشخيص به موقع PVT از طريق پيگيري بيماران طحال‌برداري شده و درمان مناسب با آنتي كوآگولان مي‌تواند نقش موثري در كاهش خطرات ناشي از اين عارضه داشته باشد.

BACKGROUND AND OBJECTIVE: In transfusion dependent thalassemic patients, if their transfusion requirement increases over 20 ml/Kg of whole blood, splenectomy is indicated. Portal vein thrombosis (PVT) is one of life threatening complications of splenectomy. Follow up of splenectomized patients in order to the earliest diagnosis and treatment of PVT can improve the survival of them. The aim of this study was to assess the frequency of PVT in splenectomised thalassaemia patients. METHODS: This cross sectional study was performed on 63 splenectomized thalassemic patients who referred to Yahyanejad hospital of Babol for follow up during 8 years (from June 2001 to June 2009). Patients were evaluated for age, gender, type of operation, splenectomy indication, spleen size, operation duration, clinical manifestation, PVT frequency, and time interval of splenectomy and occurrence of PVT, Color Doppler Sonography findings, PVT treatment and follow-up. FINDINGS: PVT was identified in 6 (9.5%) patients (4 females and 2 males) (95% CI: 2.1-17). The mean time of patient’s follow up was 5.26±2.7 years (%CI 95). Average of surgery duration was 2.72±0.8 hours. The average of time interval of splenectomy and occurrence of PVT was 229±176 days. All of the patients treated by low molecular weight heparin during hospitalization and discharged by Warfarin for 4 months. Two patients received propranolol at the time of discharge, too. CONCLUSION: The results of this study show that early diagnosis of PVT by following up the patients who splenectomised and treatment of PVT with anticoagulant can reduce the adverse of this complication. KEY WORDS: Thalassemia major, Thalassemia intermediate, Splenectomy, Portal vein thrombosis.