بررسي ميزان فلزات كادميوم، نيكل، واناديوم و روي در بافت هاي مختلف فيل ماهي و ازون برون و ريسك ناشي از مصرف بافت عضلاني آن ها مربوط به حوضه جنوبي درياي خزر

Evaluation of Cadmium, Vanadium, Nickel and Zink Concentrations in Different Tissues of Beluga and Stellate Sturgeon and Risk Assessment Regarding Consuming Their Muscle Tissue in South Caspian Sea

سابقه و هدف : آلودگي به فلزات يكي از مشكلات مهم زيست محيطي و يكي از نگراني هاي مهم بهداشت مواد غذايي به شمار مي آيد. در سراسر جهان، ماهيان خاوياري يك منبع مهم ت امين غذا و ايجاد اشتغال و درآمد مي باشند . در پژوهش حاضر، غلظت كادميوم، نيكل، واناديوم و روي در باف ت هاي خوراكي و غير خوراكي د و گونه، فيل ماهي جمع آوري شده از حوضه جنوبي درياي خزر در بهار سال 1390 انجام (Acipenser stellatus) و ازون برون (Huso huso) شد. همچنين ريسك ناشي از مصرف عضله اين ماهيان براي انسان نيز مورد ارزيابي قرار گرفت. را از مراكز مهم صيد (n= ازون برون ( 8 ،(n= مواد و رو ش ها: نمونه هاي دو گونه ماهيان خاوياري، فيل ماهي ( 4 ماهيان خاوياري بخش جنوبي درياي خزر واقع در استان هاي گيلان و گلستان جمع آوري گرديده و تا آناليز شيميايي در -20 درجه سانتي گراد نگهداري شدند . اندازه گيري ميزان غلظت فلز روي با دستگاه طيف س نجي جذب ?C فريزر در دماي و غلظت كادميوم، نيكل و واناديوم با دستگاه طيف سنجي جذب اتمي مجهز به (Shimadzu, AA- اتمي با شعله مدل ( 670 تعيين گرديد. (Shimadzu, AA-670G) سيستم گرافيتي مدل 2/71 ± 1/ 0 و 44 /87 ± 0/23 ،1/70 ± 0/ يافته ها: بالاترين غلظت فلزات كادميوم، واناديوم و نيكل (به ترتيب 32 182 ميكروگرم بر /26 ± 51/ ميكروگرم بر گرم وزن خشك ) در بافت كبد ماهي ازون برون و بيشترين غلظت فلز روي ( 87 16 و /82 ± 4/ كمترين غلظت فلزات روي و كادميوم (به ترتيب 90 .(p < 0/ گرم وزن خشك ) در قلب فيل ماهي است ( 05 0/08 ± 0/ 0/006 ميكروگرم بر گرم وزن خشك ) در عضله ازون برون و كمترين غلظت فلزات نيكل و واناديوم ( 02 ± 0/002 .(p < 0/ 0 ميكروگرم بر گرم وزن خشك) به ترتيب در قلب ازون برون و قلب فيل ماهي مشاهده گرديد ( 05 /17 ± 0/ و 03 استنتاج: ميانگين غلظت كادميوم، واناديوم و روي از حد استاندارد تعيين شده توسط سازمان كشاور زي، ماهيگيري و پايين تر مي باشد . حد استاندارد فلزات كادميوم، (WHO) 2000 ) و سازمان بهداشت جهاني ) MAFF غذايي انگلستان 0 و 50 ميكروگرم بر گرم مي باشد. بنابراين به دليل پايين بودن غلظت هاي به دست آمده از /5 ،0/ واناديوم و روي به ترتيب 2 حد مجاز، مصرف عضله اين ماهيان خطري جدي براي سلامتي مصرف كنندگان نخواهد داشت.

Background and purpose: High concentrations of heavy metals have always been a major cause of contamination in aquatic ecosystem. Sturgeons are important sources of food and income throughout the world. In this study, concentrations of Cadmium, Vanadium, Nickel and Zinc (Cd, Ni, V and Zn) were examined in edible and inedible tissues of stellate sturgeon (Acipenser stellatus) and beluga (Huso huso) collected from coastal waters of the South Caspian Sea in spring, 2011. Also, the human health risk due to consumption of muscle tissue of stellate sturgeon and beluga were evaluated. Materials and methods: Two species of sturgeons, beluga (n = 4), stellate sturgeon (n = 8), were collected from two of the most important sturgeon fishery zones in Guilan and Golestan provinces and stored at -20°C before chemical analysis. Concentrations of Zn were measured by atomic absorption spectrophotometer using an air/acetylene flame (Shimadzu, AA-670, Kyoto, Japan). Concentrations of Cd, Ni and V were determined by graphite furnace atomic absorption spectrometer (Shimadzu, AA-670G, Kyoto, Japan). Results: Stellate sturgeon liver showed the highest concentrations of Cd, Ni, V (1.70 ± 0.32, 0.87 ± 0.23 and 2.71 ± 1.44 ?g/g dry weight, respectively) and highest concentrations of Zinc (182.26 ± 51.87 ?g/g dry weight) in beluga heart (P < 0.05). The lowest concentrations of Zn and Cd (16.82 ± 4.90 and 0.006 ± 0.002 ?g/g dry weight, respectively) in stellate sturgeon and lowest concentrations of Ni and V (0.08 ± 0.02 and 0.17 ± 0.03 ?g/g dry weight) were observed in stellate sturgeon heart and beluga heart, respectively (P < 0.05). Conclusion: The mean concentrations of Zn, Cd and V in caviar and muscle samples were lower than the permissible limits proposed by the United Kingdomʹs Ministry of Agriculture, Fisheries and Food (MAFF 2000) and World Health Organization (WHO). The guidelines for Cd, V and Zn are 0.2, 0.5 and 50 ?g/g wet weight, respectively. The measured concentrations for these heavy metals are less than the published guidelines and do not constitute any threat to the human population that may consume these sturgeons obtained from the studied locations.