شاخص‌هاي ارزشيابي صلاحيت باليني دانشجويان پرستاري: ديدگاه اساتيد باليني پرستاري دانشگاه علوم پزشكي اصفهان

Optimum Characteristics of Nursing Students’ Clinical Evaluation: Clinical Nursing Teachers’ Viewpoints in Isfahan University of Medical Sciences

مقدمه: علي‌رغم اهميت ارزشيابي صلاحيت باليني در برنامه آموزش پرستاري، هنوز بر سر ويژگي‌هاي مطلوب (شاخص‌هاي) روش‌هاي ارزشيابي صلاحيت باليني توافق وجود ندارد. لذا هدف از اين مطالعه شناسايي شاخص‌هاي ارزشيابي صلاحيت باليني و نيز بررسي ديدگاه اساتيد باليني در مورد آنها است. روش‌ها: اين مطالعه با بهره‌گيري از روش تركيبي (Mixed method) در سه مرحله متوالي در دانشگاه علوم پزشكي اصفهان انجام شد. ابتدا شاخص‌هاي ارزشيابي صلاحيت باليني دانشجويان پرستاري با استفاده از منابع مختلف كتابخانه‌اي و بانك‌هاي اطلاعات گردآوري شد. در مرحله دوم ضمن مشاركت نمونه‌اي هدف‌مند از 23 مشاركت كننده (17 نفر از دانشجويان پرستاري، 4 نفر از اساتيد باليني و نيز 2 نفر از كاركنان حرفه‌اي پرستاري)، شاخص‌هاي به دست آمده ويرايش، تكميل و طبقه‌بندي شدند. نهايتاً با بهره‌گيري از روش سرشماري و استفاده از پرسشنامه با ليكرت 4 نقطه‌اي ، ديدگاه 47 نفر از اساتيد باليني پرستاري به شاخص‌ها مورد بررسي قرار گرفت. به منظور تحليل اطلاعات از روش تجزيه و تحليل كيفي و آمار توصيفي استفاده شد. نتايج: حاصل تحليل داده‌هاي كيفي، شناسايي 5 طبقه اصلي و 44 زير طبقه از شاخص‌ها (ويژگي‌هاي مطلوب) روش‌هاي ارزشيابي صلاحيت باليني دانشجويان پرستاري بود، كه عبارتند از ويژگي‌هاي مطلوب زمينه/ شرايط ارزشيابي، محتواي ارزشيابي، فرآيند ارزشيابي، روش نمره‌دهي و پيامد ارزشيابي. ميانگين امتياز ديدگاه اساتيد باليني پرستاري در مورد اهميت و قابليت دستيابي به هر يك از شاخص‌ها توصيف شده به ترتيب بيش‌ترين و كم‌ترين ميانگين (انحراف معيار) مربوط به شاخص‌هاي "پيوند دادن آموزش نظري به آموزش باليني" و "بهره‌گيري از فن‌آوري‌هاي نوين" به ترتيب شامل 49/0±81/3 و 9/0±74/2 بودند. نتيجه‌گيري: اين مطالعه، شاخص‌هاي مهمي از ارزشيابي صلاحيت باليني پرستاري را نشان مي‌دهد كه با توجه به موافقت بالاي اساتيد باليني پرستاري به اهميت آنها، مي‌توان براي ارتقاي روش‌هاي ارزشيابي صلاحيت باليني دانشجويان پرستاري مورد استفاده قرار داد.

Introduction: Despite importance of evaluating students’ clinical competencies through nursing education program, there is still controversy about optimum characteristics (indices) of clinical evaluation methods and there is no consensus. This study was performed to determine optimum characteristics of clinical competencies’ evaluation and to assess clinical nursing teachers’ viewpoints. Methods: This mixed method study carried out in three subsequent phases in Isfahan University of Medical Sciences, Iran. Firstly, the criteria for evaluationg nursing students’ clinical competencies were extracted from different sources such as libraries and databases. In the second phase in which nursing students (n=17), clinical teachers (n=4) and nursing professionals (n=2) participated; the extracted criteria were revised, completed and categorized. Finally a 4point Likert scale questionnaire was utilized to get the views of a census sample of 47 clinical nursing teachers about the evaluation criteria. Data were analyzed through qualitative and quantitative methods and descriptive statistics. Results: Qualitative data analysis led to identify 5 main themes and 44 subthemes of criteria (optimum characteristics) for clinical evaluation methods namely criteria for evaluation context, criteria for evaluation content, criteria for evaluation process, criteria for grading students and criteria for evaluation outputs. The maximum and minimum of the mean scores (Standard Deviations) of the clinical nursing teachers’ views about the importance of the criteria were 3.81±0.49 and 2.74±0/9 that were related to “linking the theoretical and clinical education” and “using new information technology” respectively. Conclusion: This study introduces some important characteristic of clinical competency evaluation methods. Considering the high agreement of clinical nursing teachers with importance of the extracted criteria, it would be worthwhile to use them to improve clinical competency evaluation methods for nursing students.