بررسي رابطه‌ي بين سرمايه‌ي اجتماعي و كيفيت زندگي مرتبط با سلامت در معلمان

The Relationship between Social Capital and Health-Related Quality of Life among Teachers

زمينه و هدف: پژوهش‌ها نشان دهنده‌ي رابطه‌ي بين سرمايه‌ي اجتماعي و سلامت است. اين مطالعه با هدف بررسي رابطه‌ي بين سرمايه‌ي اجتماعي با كيفيت زندگي مرتبط با سلامت در بين معلمان انجام شد. روش بررسي: در اين پژوهش مقطعي، حجم نمونه برابر 375 نفر بود كه به شيوه‌ي نمونه‌گيري خوشه‌ايي چندمرحله‌ايي انتخاب شدند. براي سنجش سرمايه‌ي اجتماعي از پرسشنامه‌ي اونيكس و بولن (2000) و جهت سنجش كيفيت زندگي مرتبط با سلامت از پرسشنامه‌ي SF-36 استفاده شد. آزمون‌هاي تي‌مستقل، آناليز واريانس و همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون جهت تحليل داده‌ها به‌كار گرفته شد. يافته‌ها: ميانگين سني پاسخگويان 26/5±7/40 سال بود. 9/51 درصد نمونه‌ي پژوهش، معلمان مرد بودند. ميانگين و انحراف معيار نمرات كلي كيفيت زندگي برابر 02/17± 54/64 و سرمايه‌ي اجتماعي برابر 74/16± 21/71 بود. آزمون همبستگي پيرسون نشان داد كه بين سرمايه‌ي اجتماعي كلي با كيفيت زندگي كلي ( 004/P= ؛153/ 0r =)، سرمايه‌ي شناختي با سلامت جسمي (011/P= ؛136/ 0r =) و سرمايه‌ي ارتباطي با سلامت رواني (012/ P=؛133/ 0r =) رابطه‌ي معناداري وجود دارد. بين سرمايه اجتماعي ساختاري نيز با هر دو بعد كيفيت زندگي يعني سلامت جسمي (006/ P=؛146/ 0r =) و سلامت رواني (003/ P=؛156/ 0r =) رابطه‌ي مثبت و معناداري ديده شد. نتايج آزمون رگرسيون نيز نشان داد كه متغيرهاي جنس، وضعيت تاهل و سن بر رابطه‌ي بين سرمايه‌ي اجتماعي كلي و كيفيت زندگي كلي تاثير نداشته‌اند و از مدل خارج شده‌اند، اما متغير درآمد، به‌عنوان يك متغير موثر در رابطه‌ي اصلي پژوهش عمل مي‌كند. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه رابطه‌ي مثبتي بين سرمايه اجتماعي و كيفيت زندگي مرتبط با سلامت در معلمان وجود دارد. به‌نظر مي‌رسد رشد فعاليت‌هاي گروهي معلمان در قالب انجمن‌هاي داوطلبانه مي‌تواند سبب افزايش اعتماد و گسترش شبكه‌هاي شخصي و در نتيجه موجب بهبود سلامت جسمي و رواني گردد. واژگان كليدي: كيفيت زندگي مرتبط با سلامت، سرمايه‌ي اجتماعي، معلمان.

Backgrounds and Objectives: Different studies have shown a relationship between social capital and health. The aim of this paper was to survey about the relation between social capital and health-related quality of life (QOL) among teachers. Materials and Methods: In this cross -sectional study, our target community was 375 people that were selected by Multi-stage cluster sampling method. For assessment of Social Capital Onyx and Bullen (2000) were used, and for assessing health-related QOL SF-36 questionnaires were used respectively. Data were analyzed with independent T, ANOVA, Pearson correlation and Regression tests. Results: The mean age of respondents was 40.7±5.26 and based on gender 51.9% of them were male. Mean and SD of total QOL and total social capital scores were 64.52±17.02 and 71.21±16.74 respectively. Pearson correlation test showed that there was a significant correlation between total social capital with total health-related QOL(r =0/153; p < 0.004), cognitive social capital with physical health(r = 0/136; p < 0.011) and also communicative social capital with mental health(r = 0/133; p < 0.012). There was significant relationship between structural social capital and both dimensions of health-related QOL: physical health(r = 0/146, p=0.006) and mental health(r = 0/156, p=0.003). Also regression analysis showed that variables of "gender", "marital status" and "age" have not impact on the relationship between social capital and QOL and have been removed from model, but "income" was an effective variable in the main relationship of the research. Conclusion: Our finding showed that there was positive correlation between social capital and health-related QOL among teachers. It appears that focus voluntary groups activities could increases trust and personal network, and its issue could improve mental and physical health of teachers. Keyword: Health-related quality of life (QOL), Social capital, Teacher