نينيان اسمارت؛ ديالكتيك باورها و تجربه هاي ديني

Ninian Smart and the Dialectic of Religious Beliefs and Experiences

در پژوهش هاي اخير در باب تحليل فلسفي تجربه ديني و نسبت باورها و تجربه ها، نينيان اسمارت را در كنار كساني چون كتس و هيك قرار مي دهند، كه به ساخت-گرايي حداكثري و تقدم مطلقِ باورها بر تجارب ديني قايل اند. در حالي كه اسمارت از يك سو، با طرح نظريه دوقطبيِ تجربه ديني بر اساس تمايز ميان دو طرح يا بافت آموزه اي كلّي، يعني بافت خداباور و بافت غيرخداباور؛ و از سوي ديگر، قول به درجات متفاوت تفسير در تجارب دينيِ ذيل اين دو بافت كلّي، نوعي ساخت گرايي حداقلي ترسيم مي كند و در حدّ فاصل ذات گرايي و ساخت گرايي حداكثري قرار مي گيرد. او معتقد است زمينهه ديني ـ فرهنگي بر تجربه تاثير مي گذارد اما به فرديّت تجارب در سنن ديني مختلف منجر نمي شود؛ بلكه بر اساس دو طرح آموزه اي كاملاً متفاوت، دو نوع تجربه متمايز وجود دارد. بخش ديگري از تاثير زمينه بر تجربه نيز مربوط به تفاسير بعد از تجربه است.

In recent philosophical analysis of religious experience and discussion on the relation of beliefs and experiences, Ninian Smart is said to be, amongst such other philosophers as Katz and Hick, a maximal constructivist. Distinguishing theistic and non-theistic contexts of experiences, Smart suggests a two poles theory of religious experience, and draws attention to different levels of interpretation. He holds that cultural-religious contexts, including religious beliefs, influence religious experience, but it is not led to fully determine experience. Accordingly, he takes a position between essentialism and maximal constructivism. This position could call minimal constructivism.