رنج از ديدگاه مولانا با نگاهي به مسيله شرّ

Suffering in Rumi’s View with a Glance at the Problem of Evil

رنج، از سويي مسيله‏اي وجودي است كه هر انساني را به تامّل درباره چرايي مي‏كشاند و از سوي ديگر، مسيله‏اي كلامي ـ فلسفي است كه عدل الهي و يا حتي وجود خدا را به چالش مي‏كشد. بدين جهت متفكّران ديني به موضوع چيستيِ رنج، انواع رنج، علل آن و آثار و نتايج آن پرداخته‏اند. در اين تحقيق نشان خواهيم داد كه مولانا، در باب رنج‏ها به نوعي نعل واژگونه معتقد است؛ در پس قهرهاي ظاهري، لطف حقيقي مي‏بيند و پشت لطف‏هاي ظاهري، رنج‏هاي حقيقي را بازمي‏شناسد. او، رنج حقيقي بنيادي را همان فراق از معشوق ازلي مي‏داند كه غفلت از اين رنج، به رنج‏هاي ديگري خواهد انجاميد كه از آن ها با عنوان رنج‏هاي حقيقي ثانوي ياد كرده‏ايم. ديگر سختي‏هاي زندگي را كه مصداق همان لطف‏هاي رنج‏نُما هستند، رنج‏هاي مجازي مي‏ناميم و نتايج مرتب بر هر كدام از اين رنج‏ها را از نگاه مولانا بررسي خواهيم كرد. در پايان خواهيم ديد كه مولانا، بهترين واكنش انسان به درد و رنج‌هاي زندگي را نگاه ايماني دانسته كه به ياري آن و بصيرتي كه به مومنان مي‏بخشد، مي‏توان رنج‌ها را معنادار و در نتيجه قابل تحمّل كرد. به نظر مولانا، تنها از طريق آگاهي از رنج حقيقي است كه مي‏توان راه ايمان را پيمود. در اين مسير، رنج‏هاي دنيوي حذف يا انكار نمي‏شوند؛ بلكه معنادار مي‏شوند و تحمّل آن‏ها بر مومنِ عاشق امكان‏پذير و چه ‏بسا حلاوت‏آميز مي‏گردد. از نظر مولانا، ايمان عاشقانه بهترين پاسخ به رنج‌هاي زندگي است.

Suffering On the one hand is the existential problem that leads us to ask on why it exists, and on the other hand is a philosophical and theological question that challenges divine justice or even the existence of God. Hence, religious thinkers have addressed the nature of suffering, kinds, causes and consequences of it. In this paper we will show that sufferings in Rumi’s view are the inverse-horseshoes, He sees the true grace at the exterior wrath, and recognizes true pain at the specious grace. He believes that “fundamental true suffering” is the separation from increate beloved Neglecting which, will result in other kinds that have been nominated “secondary true sufferings” in here; and other life difficulties that are “suffer-liked graces” are nominated “virtual sufferings”, here we will discuss about the results of these sufferings from Rumi’s view. In his viewpoint we’ll see that the faith is the best human reaction to pains and sufferings, with the gifted insight of which, believers will be able to make suffering meaningful and acceptable. According to Rumi, it is just through the awareness of the real suffering that we can pass through the endless path of faith. In this way of curse the worldly sufferings won’t be removed or denied, but will be meaningful and tolerable - or perhaps sweetness - for lover believers. Rumi believed that passionate faith would be the best answer to life sufferings.