پديد آورندگان :
پور رضاييان، هدي نويسنده دانشگاه علامه طباطبايي , , پور رضاييان، مهدي نويسنده دانشگاه شاهد ,
چكيده فارسي :
رتبه تولد يكي از مفاهيم مهم در حوزه ي شخصيت است كه براي اولين بار توسط آلفرد آدلر در سال 1908 معرفي شد. به نظر آدلر و طرفداران رويكرد آدلر رتبه ي تولد تاثير بسزايي در ساخت سبك زندگي دارد. رتبه ي تولد نسبت به ساير مفاهيم در نظريه ي آدلر پژوهش هاي بيشتري را برانگيخته است. برخي از اين پژوهش ها تاييدكننده ي نظر آدلر مبني بر تاثير رتبه ي تولد در ساختار شخصيتي افراد بوده و برخي ديگر اين نظر را رد و يا تاثير آن را بسيار ناچيز گزارش نموده اند. همين تناقض در نتايج پژوهش ها سبب شده كه اين موضوع يعني ترتيب تولد و تاثير آن بر شخصيت بارها و بارها توسط پژوهشگران متعدد در جوامع گوناگون تكرار شود. بر اساس جست و جوهاي محققان، در ايران پژوهش هاي بسيار اندكي در اين زمينه انجام شده كه هيچ كدام شخصيت را بر اساس ترتيب تولد مطالعه نكرده اند. هدف پژوهش حاضر اثبات تاثيرپذيري شخصيت افراد از محيط رشد و به ويژه از رتبه ي تولد آن ها بود. پژوهش حاضر، به عنوان يك پژوهش توصيفي از روش علّي-مقايسه اي براي مقايسه ي اثرات سه رتبه ي تولد (اول، وسط و آخر) بر شخصيت استفاده كرده است. مهم ترين سوال تحقيق آن بود كه آيا دانشجويان با رتبه هاي تولدي اول، وسط و آخر از نظر پنج شاخص و سي مقياس آزمون نيو با هم تفاوت دارند. اعضاي گروه نمونه، 75 نفر از دانشجويان دانشگاه هاي تهران بودند كه به مقياس سنجش ويژگي هاي شخصيتي نيو (240 سوالي) پاسخ دادند. تحليل يافته ها از طريق تحليل واريانس چند متغيري (MANOVA) نشان داد كه در سه شاخص انعطاف پذيري، توافق و وجداني بودن و در پانزده مقياس پرخاشگري، افسردگي، كمرويي، گروه گرايي، هيجان‌خواهي، تخيل، زيباپسندي، احساسات، اعمال، عقايد، اعتماد، رك گويي، وظيفه شناسي، توفيق گرايي و خودكنترلي در آزمون نيو، بين ميانگين هاي سه رتبه ي تولد تفاوت معناداري وجود دارد. اين يافته با نظريه ي آدلر و پژوهش هايي كه تاييدكننده ي اثر ترتيب تولد بر شخصيت بوده اند، همسو است.
چكيده لاتين :
Birth order is a personality concept that was first introduced by Alfred Adler in 1908. Adler and Adlerian psychologists believe that birth order has an important impact on lifestyle development. Birth order has inspired more researches than other concepts of Adlerʹs theory. Some of these researches support Adlerʹs idea about the impact of birth order on personality structure while others report that birth order has little or even no impact on personality. The contradiction in the results has frequently caused so many researches by different researchers in various societies. Iranian researchers have conducted a number of researches none of which, however, address the relationship between personality and birth order. The main aim of this research is to prove the impact of growing environment and birth order on personality. It is a descriptive research using causal-comparative method to compare the impact of three birth orders (first, middle, and last) on personality. The important question addressed was whether students with varied birth orders were different in the five indexes and thirty scales of NEO inventory. Sample group was 75 students of Tehran-based universities who replied to the Revised NEO Personality Inventory (NEO PI-R). Analysis of findings by MANOVA showed that there was a significant difference in the mean of the three birth orders in three indexes of NEO inventory; openness, agreeableness and conscionable as well as its fifteen scales; aggression, depression, self-consciousness, gregariousness, excitement, fantasy, aesthetics, actions, feeling, ideas, trust, straightforwardness, dutifulness, achievement striving and self-discipline. This result is consonant with Adler’s theory and those researches that support the impact of birth order on personality structure.
