تامّلات مرگ‌انديشانه در چند متن منثور صوفيانه تا قرن پنجم هجري

Thinking to Death in Some Mystical Prose Texts

اين جستار به تحليل و بررسي تامّلات مرگ‌انديشانه در متونِ مهمّ منثور صوفيانه تا قرن پنجم هجري مي‌پردازد. پژوهش حاضر نشان مي‌دهد كه مرگ‎انديشي در متون عرفاني قرن پنجم هجري در مقايسه با متون عرفاني سده‌هاي پيش از آن بسامد بيشتري دارد. اين نكته مي‌تواند نشان‌دهنده عمق و اصالت تجربه‎هاي صوفيان و عارفان و اراده معطوف به مرگ در وجود آنان باشد. سويه ديگر اين بررسي نشان مي‌دهد كه در آثار صوفيان اهل قبض كه متّصف به مقام خوف بودند، مرگ‎هراسي نمودِ بيشتري دارد، ولي در آثار صوفيان اهل بسط و سُكر، پديده مرگ‎دوستي بيشتر تجلّي يافته است.

Applying an analytic and descriptive approach, the goal of this article is to study the topic of thinking to death in a number of mystical texts of 1st to 5th centuries A.H. This study reveals that thinking to death increases as we move from the 1st to 5th century. It is also possible to say that thinking to death may be a symptom of the depth of mystical experiences and will to death among the mystics. In addition, the results indicate that fearing death is widespread among the mystics of contraction, and loving death is common among the mystics of expansion.