پديد آورندگان :
يادگارزاده ، غلامرضا نويسنده استاديار گروه سنجش و اندازه‌گيري مركز تحقيقات سازمان سنجش آموزش كشور , , سرمدي انصار، حسن نويسنده كارشناس پژوهش اداره كل آموزش و پرورش استان همدان ,
كليدواژه :
ارزشيابي برنامه درسي , تحليل سلسله مراتبي , دوره ابتدايي , برنامه درسي علوم تجربي , سرگروه‌هاي آموزشي
چكيده فارسي :
تحليل سلسله مراتبي از روش‌هاي اولويت‌بندي، پديده‌ها است. اين روش، امكان مقايسه و استفاده از نظرات افراد خبره را فراهم مي‌آورد. در پژوهش حاضر، به منظور وزن‌دهي و اولويت‌بندي عوامل و نشانگرهاي ارزشيابي برنامه درسي علوم تجربي دوره ابتدايي، از روش مذكور استفاده شده است. روش تحقيق، توصيفي و از نوع پيمايشي است. جامعه پژوهش، تمامي كارشناسان آموزش و پرورش ابتدايي استان همدان (سرگروه‌هاي آموزشي) بوده‌اند كه با عنايت به عدم نمونه‌گيري، تمامي آنان، به پرسش-نامه پاسخ داده‌اند. تجزيه وتحليل داده‌ها با استفاده از تحليل سلسله مراتبي و به كمك نرم افزار Excel، انجام‌شده است. يافته‌ها نشان داد؛ از نظر كارشناسان و به ترتيب اهميت، عوامل شاخص در ارزشيابي برنامه درسي علوم تجربي دوره ابتدايي، شامل؛ " كليات برنامه، محتوي، اهداف برنامه، منطق برنامه، نقش معلم، فعاليت‌هاي يادگيري، سنجش، مواد و منابع يادگيري، مكان رخ داد برنامه، زمان و گروه‌بندي مي‌باشند. در حوزه نشانگرهاي ارزشيابي؛ در عامل كليات برنامه درسي، نشانگرهاي؛ ميزان تناسب برنامه با اصول آموزش ابتدايي، توان برنامه در پرورش صلاحيت‌‌هاي علمي پايه و ميزان تحقق اهداف برنامه، وزن بالاتري داشته‌اند هم چنين در عامل منطق برنامه و اهداف، نشانگرهاي؛ تناسب اهداف برنامه با نيازهاي دانش‌آموزان، تناسب برنامه با اهداف آموزش ابتدايي و هماهنگي برنامه درسي با مباني، اصول و ساختار علوم، از وزن بالاتري برخوردار بوده‌اند. در عامل محتوي و فعاليت‌هاي يادگيري، نشانگرهاي؛ تناسب محتوي با نيازهاي يادگيري، تناسب محتوي با اهداف كلي برنامه و تمركز راهبردهاي يادگيري بر يادگيرنده، وزن بالاتري را به خود اختصاص دادند. در عامل نقش معلم و سنجش، نشانگرهاي؛ ميزان هماهنگي برنامه با نقش معلم، ميزان توجه به نقش معلم در برنامه و پيش‌بيني نقش انعطاف‌پذير براي معلم در سند برنامه، وزن
بالاتري داشته‌اند. در عامل منابع يادگيري و گروه‌بندي، نشانگرهاي؛ پيش‌بيني امكانات آزمايشگاهي در برنامه، پيش‌بيني نرم افزار و سخت افزارهاي مورد نياز و پيش‌بيني فعاليت‌هاي گروهي يادگيري، وزن بالاتري داشته‌اند هم چنين در عامل فضا و زمان، نشانگرهاي؛ پيش‌بيني آزمايشگاه در برنامه، تصريح فضاي اجراي برنامه به مدرسه و زمان اختصاص يافته به يادگيري، وزن بيشتري داشتند.
چكيده لاتين :
Hierarchical analysis is one of the prioritization methods of phenomena. This method provides comparison and use of expert people. In this research, the men-tioned method was applied in order to weight and prioritize valuation factors and indicators for applied science in primary school. The methodology of this research is descriptive survey. The statistical population is all experts (education heads) of Hamadan Province Education Office in primary level which all of them responded to the questionnaires due to lack of sampling. Data analysis was done through hierarchical analysis using Excel software. Findings showed that on viewpoint of experts and with regards to importance level, significant factors in valuation of applied science course in primary school were generals, content, goals, logic of plan, role of teacher, learning activities, measurement, learning materials and resources, location, time and grouping. Regarding the valuation indicators in generals of curriculum, indicators of the program accordance to primary education principles, capability of the program in growing the basic scientific competencies, and realization rate of the program had more weight. Also, in program’s logic and goals, indicators of the program’s accordance to students’ needs, it’s accordance to primary education goals, and compatibility of curriculum with scientific principles, structures and bases had more weight. On content and learning activities, indicators of content accordance to learning needs, content accordance to general goals of the program, and focus of learning strategies on learner had more weight and importance. Considering the role of teacher and measurement, rate of program’s accordance to role of teacher, rate of consideration to role of teacher, and prediction of flexible role for teacher had most weight. About learning resources and grouping, indicators of foresee of laboratory equipments in program, prediction of required software and hardware, and prediction of group learning activities had highest weight. Finally, in factors of time and space, prediction of laboratory in program, explanation of program’s location to school, and time allocated to learning owned most weights.
