بررسي روابط فيلوژنتيكي برخي از گونه‏هاي جنس زعفران (Crocus sp.) براساس الگوي پروتييني

Evaluation of Phylogenetic Relationships of Crocus Species Using Protein Profiles

زعفران از جمله گياهان بومي ايران بوده كه داراي خواص دارويي و ادويه‏اي متعدد مي‏باشد و به لحاظ اقتصادي در ايران و جهان حايز اهميت است. به‏ منظور بررسي تنوع و روابط ژنتيكي، الگوي پروتييني 10 ژنوتيپ جنس زعفران شامل 6 ژنوتيپ وحشي و 4 ژنوتيپ زراعي با استفاده از الكتروفورز پروتيين‏هاي ذخيره‏اي كورم روي ژل پلي‏آكريل‏آميد مورد بررسي قرار گرفت. دندروگرام و فاصله ژنتيكي ژنوتيپ‏ها مورد بررسي و محاسبه قرار گرفت. نتايج حاصل از الگوي پروتييني 10 ژنوتيپ منتخب زعفران، حضور 25 باند پروتييني را نشان داد كه بيشترين تعداد باند (19 باند) در ژنوتيپ منطقه رشتخوار مشاهده شد. دندروگرام حاصل نشان داد كه ژنوتيپ‏هاي مورد مطالعه به طور كلي در سه گروه قابل مطالعه هستند. ژنوتيپ هاي زراعي شامل مناطق رشتخوار، طرق، تربت، قاين و گناباد با فاصله ژنتيكي بيشتري از ژنوتيپ هاي وحشي در گروه متمايزي واقع شدند و داراي قرابت ژنتيكي بالايي (94 درصد) با هم مي‏باشند. همچنين مشاهده شد ژنوتيپ گونه C. michelsonii با ژنوتيپ‏هاي زراعي داراي كمترين شباهت (15 درصد) نسبت به يكديگر مي‏باشند. گروه‏بندي ژنوتيپ‏ها با استفاده از روش تجزيه به مختصات اصلي، با نتايج حاصل از تجزيه خوشه‏اي تا حدودي هم‏خواني داشت. نتايج اين تحقيق نشان‏دهنده وجود پتانسيل بالاي تنوع ژنتيكي در بين ژنوتيپ‏هاي زعفران مورد مطالعه مي‏باشد. مشاهده الگوي باندي متفاوت ژنوتيپ‏هاي زراعي نشان داد كه كلون‏هاي زعفران زراعي رايج در ايران همگي از يك كلون منشا نگرفته‏اند.

Saffron (Crocus sativa L.) is a native plant of Iran with various medical and food properties. It also has an important role in terms of economical issues in Iran. To determine the genetic relationship and polymorphism of Crocus species, protein patterns of 10 various saffron including 6 wild type and 4 cultivated genotypes were obtained using protein storage of corm by sodium dodysol solfate poly acril amid gel electrophoresis (SDS-PAGE). Dendrogram was plotted and genetic distance of ecotypes were calculated. The results of protein profile of 10 selected types have showed 25 protein bands with maximum in Roshtkhar ecotype. The results of dendrogram indicated that the ecotypes can be divided into 5 different groups. The crop ecotypes including Roshtkhar, Torogh, Estahban, Torbat, Gonabad and Ghaen showed more genetic distance from the wild ecotypes and were divided in a distinguished group with a higher genetic relationship (94%). There was a minimum similarity (15%) between ecotype of C. michelsonii and ecotype of Toroq among the ecotypes. The survey indicate high potential presence of genetic variation between Crocus species. Differences of observed banding pattern shows that saffron cultivate in Iran probably have not originated from a single clone.