اندازه گيري و سنجش عملكرد تجاري سازي تحقيقات در دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي (مطالعه موردي: كشور نروژ)

The performance measurement of research commercialization in universities and research centers (Case study: Norway)

با افزايش اهميت تجاري سازي و كاربردي نمودن تحقيقات، تلاش هاي چشمگيري براي تجاري سازي تحقيقات در دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي در حال انجام است. از اين رو، ارزيابي فعاليت هاي تجاري سازي و شناسايي معيارها و شاخص هاي اندازه گيري عملكرد تجاري سازي ضروري بنظر مي رسد. در مطالعه حاضر، با بررسي منابع اطلاعاتي موجود، شاخص هاي اندازه گيري فعاليت تجاري سازي در دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي كشورهاي پيشتاز و به طور مشخص كشورهاي مالزي، استراليا و نروژ شناسايي و به طور موردي كاربرد تعدادي از شاخص ها در دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي نروژ مورد بررسي قرار گرفته است. داده هاي تحقيق به روش كتابخانه اي و با مراجعه به پايگاه هاي اطلاعاتي و گزارشات منتشره نهادهاي دولتي گردآوري و با رويكرد اكتشافي و با روش تجزيه و تحليل اسناد و سوابق مطالعات پيشين انجام شده است. علاوه بر شاخص هاي عمومي سنجش تجاري سازي، از مهمترين معيارها و شاخص هاي شناسايي شده مي توان به حجم سرمايه گذاري صنعتي در تحقيق و توسعه، تعداد ايده هاي ارايه شده با پتانسيل تجاري از سوي دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي، تعداد درخواست ثبت اختراع و اختراعات ثبت شده، تعداد مجوزهاي واگذار شده و درآمد حاصل از اعطاي مجوز، تعداد شركت هاي زايشي تاسيس شده و عملكرد آنها و تاليفات مشترك علمي بين دانشگاه و صنعت اشاره كرد. تحليل نقاط قوت و ضعف تعدادي از شاخص ها و نيز رتبه بندي 5 دانشگاه براساس 4 شاخص حجم و سهم سرمايه گذاري صنعت در تحقيق و توسعه، حجم ثبت اختراعات و تاليفات مشترك دانشگاه ها با صنعت بخش ديگري از نتايج تحقيق حاضر است. همچنين، در خصوص نحوه سنجش تجاري سازي نتايج تحقيقات در دانشگاه ها و موسسات تحقيقاتي پيشنهاداتي ارايه گرديده است. انتظار مي رود شاخص هاي پيشنهادي، ابعاد و جنبه هاي مختلف تجاري سازي را پوشش داده و براي ارزيابي عملكرد تجاري سازي در برنامه هاي راهبردي دانشگاه ها و مراكز تحقيقاتي كشور مورد استفاده قرار گيرد.

With increasing the importance of research commercialization, significant efforts are being conducted to commercialize researches in universities and research centers. Hence, assessing commercialization activities and identifying criteria and indicators for measuring the performance of commercialization are essential. In this paper, by reviewing the present data sources, the measurement indicators of commercialization activity in the universities and research centers of the leading countries in particular Malaysia, Australia and Norway are recognized, and as a case study the ones in Norway are analyzed. With library method and by referring to databases and government reports, the data researches are collected; the documents and the previous studies records are analyzed with exploratory approach. Among the most important recognized criteria and indicators, besides the general indicators of measuring commercialization, one can point out the industrial investment volume in R&D of the number of suggested ideas offered by the universities and research institutes with commercial potential, number of patent applications and patents, number of license deals and licensing income, number of founded spin-off companies and their performances, and joint scientific publications between universities and industry. Analysis of the strengths and weaknesses of a number of the indicators and also ranking of the five universities under study based on the aforementioned indicators are another part of the present research results. Furthermore, some suggestions about the way of measuring the commercialization of the results of universities researches are presented. It is expected that the proposed indicators cover the various dimensions and aspects of commercialization and they are used by our universities and research centers in assessing the commercialization performance of their strategic plans.