بررسي اثر تنش گرمايي آخر فصل بر صفات زراعي و عملكرد ارقام ذرت شيرين در كشت بهاره در منطقه جيرفت

Effect of terminal heat stress on agronomic characteristics and yield of sweet corn cultivars in spring cultivation in Jiroft area

چكيده به منظور بررسي اثر تنش گرمايي آخر فصل بر صفات زراعي و عملكرد ارقام ذرت شيرين، آزمايشي در سال زراعي 90-89 در مركز آموزش كشاورزي جيرفت انجام شد. آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي و در 3 تكرار اجرا شد. سطوح تنش گرمايي در كرتهاي اصلي و ارقام ذرت شيرين شامل Chase، Temptation و Obsession در كرتهاي فرعي قرار گرفتند. به منظور اعمال تنش گرمايي از سه تاريخ كاشت، 20 اسفند (تاريخ كشت نرمال)، 10 فروردين (تاريخ كشت دير) و 25 فروردين (تاريخ كشت خيلي دير) استفاده شد. نتايج نشان داد با افزايش تنش گرمايي طول بلال، قطر بلال، تعداد دانه در رديف، تعداد رديف دانه در بلال، تعداد كل دانه، عملكرد بلال كاهش و درصد عدم تلقيح افزايش يافت. تنش گرمايي از طريق افزايش درصد عدم تلقيح و در نتيجه كاهش تعداد كل دانه در بلال، به شدت عملكرد را تحت تاثير قرار داد به طوري كه بالاترين مقدار عملكرد بلال مربوط به تاريخ كاشت نرمال با 13360 كيلوگرم در هكتار بود و كمترين ميزان عملكرد از تاريخ كاشت دير و تاريخ كاشت خيلي دير به ترتيب با 6606 و 7517 كيلوگرم در هكتار بدست آمد كه اين دو تاريخ كاشت با هم اختلاف معناداري نداشتند. ارقام مورد بررسي از نظر طول بلال، قطر بلال، قطر چوب بلال، تعداد دانه در رديف، تعداد رديف در بلال، تعداد كل دانه در بلال، وزن هزار دانه، درصد عدم تلقيح و عملكرد بلال داراي اختلاف معناداري بودند. بيشترين عملكرد بلال از رقم Obsession با 10230 كيلوگرم در هكتار و كمترين عملكرد از رقم Chase با 8378 كيلوگرم در هكتار حاصل شد.

Abstract: In order to study the effect of heat stress on yield and physiological characteristics of sweet corn varieties, an experimental was conducted in Jiroft Agricultural Education Center during 2011-2012 years. The experimental design was planned out in split plot based on randomized complete block design with 3 replications. The main factor was heat stress in three levels and the sub factor was including three sweet corn cultivars namely Chase, Temptation and Obsession. For exposure heat stress the sweet corn cultivars were grown in three planting date in field, 20 February (normal planting), 10 March (late planting) and 25 March (very late planting). The results showed that with increasing heat stress the ear length and diameter, number of grain per row, number of row per ear, total grain per ear decreased but no fertilization percentage increased. Heat stress affected the ear yield through the increasing percent of no fertilization and finally decreasing number of total grain per ear, however highest ear yield (13360 kg/ha) was recorded in normal planting date and the lowest ear yield was obtained from late and very late planting date by 6606 and 7517 kg/ha, respectively. There was no significant difference between late and very late planting date. The cultivars had significant difference on ear length and diameter, cob diameter, number of grain per row, number of row per ear, total grain per ear, 1000 seed weight, no fertilization percentage and ear yield. Highest and lowest ear yield was obtained from Obsession and Chase cultivars by 10230 and 8378 kg/h, respectively.