نهاد كتابخانه و اداره آن در عصر سامانيان

Library organization & management of the Seljuk era

هدف: كتابخانه نهادي است كه دانش مدون را گرد مي‌آورد و براي بهره‌وري بيشتر بدان نظم مي بخشد. از اين رو كتابخانه ها در هر دوره با توجه به وظيفه‌اي كه در حفظ و نگهداري ميراث مظبوط داشته اند، يكي از حياتي‌ترين عامل تبادل انديشه به شمار مي روند. به همين جهت، هدف از مقاله حاضر بررسي وضعيت نهاد كتابخانه و چگونگي اداره آن در يكي از ادوار مهم تاريخ ايران، يعني عصر سامانيان، است. روش شناسي: اين مقاله به روش تاريخي صورت گرفته و داده‌هاي آن با استفاده از سيستم كتابخانه‌اي، جستجو در منابع و فيش برداري انجام پذيرفته است. يافته ها: بررسي منابع نشان داد كه در زمينه كتاب و كتابخانه، عصر سامانيان از اهميت بسياري برخوردار بوده و از مهم ترين نهادهاي فرهنگي دوره خود به شمار مي رفته كه از يك سو ابزار پژوهش و بحث علمي را فراهم مي ساخت و از سوي ديگر، بنيادي آموزشي بود كه استادان و دانشجويان را پيرامون هم گردمي آورد. كتابخانه هاي اين دوره، شامل كتابخانه-هاي با شكوه دربار سلاطين و شاهزادگان ساماني، كتابخانه دولتمردان و دانشمندان، كتابخانه هاي عمومي، كتابخانه هاي مدارس ديني، مساجد و غيره است كه به انواع كتابها در زمينه هاي گوناگون علوم مزين بوده است.

Purpose: Library is an institution that collects written knowledge and organizes it to increase its efficiency. Regarding the library task in preserving written heritage they are from one of the most important factors of idea exchanging . so the objective of present article is the evaluate situation of the Library and manage of the library in one of the most important periods of Iranʹs history, the Samanids. Methodology: This article was conducted with historical method. And the data it uses from the library system, resources search and taking notes has been Results: Evaluate Indicate resources surveyed the Samanid was very important era in terms of advancement in libraries and cultural centers. Not only Libraries in this era provided research tools and scientific discussion but also they were educational foundations which brought students and professors together. Libraries of this era including the magnificent library of the Samanid court of kings and princes, statesmen and scientists libraries, public libraries, libraries of religious schools, mosques etc., were equipped with a variety of books in different fields of science.