پديد آورندگان :
ايماني، الهام نويسنده دانشكده پرستاري مامايي-دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان , , خادمي، زهرا نويسنده مربي گروه آموزشي مديريت پرستاري، دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان. بندرعباس، ايران. Khademi, Z , حسيني تشنيزي، سعيد نويسنده دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان,دانشكده پرستاري و مامايي , , يوسفي، هادي نويسنده مربي گروه آموزشي آموزش پرستاري داخلي و جراحي، دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان. بندرعباس، ايران. Yosefi, H , ميرزاده، غلامرضا نويسنده كارشناس پرستاري بخش همودياليز بيمارستان شهيد محمدي بندرعباس. بندرعباس، ايران. Mirzadeh, Gh. R , سوداگر، سيمين نويسنده , , اسدي نوقابي، فريبا نويسنده دانشگاه علوم پزشكي هرمزگان asadi noghabi, fariba
كليدواژه :
پرستاري , آموزش , وزن , همودياليز
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: نارسايي مزمن كليه يك اختلال پيشرونده و غير قابل برگشت است كه توانايي كليه در دفع مواد زايد از بين مي‌رود. همودياليز و رعايت رژيم غذايي و محدوديت مايعات جهت حفظ سلامت و بقاي عمر بيمار ضروري است. اين مطالعه با هدف تعيين تاثير آموزش چهره به چهره بر وزن بدن و برخي از شاخصهاي سرمي بيماران تحت درمان با همودياليز در بيمارستان شهيد محمدي بندرعباس در سال 1390 انجام گرديد.
روش بررسي: در اين كارآزمايي باليني نمونه‌گيري به صورت مبتني بر هدف انجام گرديد. تعداد 52 بيمار جهت گروه مداخله و 52 بيمار جهت گروه كنترل به صورت تصادفي انتخاب گرديدند. دو گروه از نظر جنس، وزن، وضعيت تاهل، سطح تحصيلات، وضعيت اشتغال، طول مدت درمان با دياليز و داروهاي مصرفي همسان شدند. برنامه آموزشي طي سه جلسه بيست دقيقه‌اي بعد از اتمام هر جلسه دياليز براي بيماران گروه مداخله اجرا گرديد. شاخصهاي سرمي از قبيل هماتوكريت، BUN، كراتينين، سديم، پتاسيم، كلسيم و فسفر و اضافه وزن بين دو جلسه دياليز قبل و بعد از آموزش اندازه‌گيري و داده‌ها توسط نرم‌افزار آماري SPSS ويرايش 13 و آمار توصيفي و آزمونT Test Paired ، Independent T Test، Wilcoxon ، ANOVA ، همبستگي Pearson ، آزمون Chi-Square و Fisher Exact Test مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت.
يافته‌ها: نتايج نشان داد ميانگين اضافه‌وزن، هماتوكريت، نيتروژن اوره خون، كراتينين، سديم، پتاسيم و فسفر سرم در زمانهاي قبل و بعد از آموزش در گروه مداخله تفاوت معني‌دار داشته و همچنين تفاوت بين تغييرات اين شاخصها قبل و بعد از آموزش بين دو گروه مداخله و كنترل معني‌دار بود (001/0p < ). ميزان كلسيم سرم در زمانهاي قبل و بعد از آموزش در هر دو گروه تفاوت معني‌داري نداشته است (05/0p > ).
نتيجه‌گيري: در اين مطالعه تاثير مطلوب آموزش بر كاهش شاخصهاي سرمي نظير سديم، پتاسيم، فسفر، نيتروژن اوره خون و كراتينين و افزايش هماتوكريت و رعايت محدوديت مايعات مشخص گرديد كه اين امر مي‌تواند بيماران تحت همودياليز را در مقابل عوارض ناشي از اختلال در اين شاخصها محافظت نمايد. لذا پيشنهاد مي‌شود آموزش اين دسته از بيماران با توجه و جديت بيشتري توسط پرستاران صورت پذيرد.
چكيده لاتين :
Background and Aim: Chronic kidney failure is a progressive and irreversible disorder that impedes the ability of the kidney to dispose waste. Hemodialysis, diet, and fluid restriction are necessary to provide long-term health for patients and ensure their survival. This study aimed to determine the role of face-to-face education on body weight and some serum parameters in hemodialysis patients of Shahid Mohamadi Hospital in Bandar Abbas, 2011.
Materials and Methods: In this clinical trial study, samples were selected through convenience sampling. Fifty-two patients were selected randomly for the intervention group, and 52 for the control group. The two groups were matched in terms of gender, weight, marital and employment status, education, duration of treatment with hemodialysis, and drugs taken. Following dialysis, the patients in the intervention group received three 20-minute-long training sessions. Serum indices such as hematocrit, blood urea nitrogen, creatinine, sodium, potassium, and phosphorus levels as well as weight gain between two sessions of dialysis were measured before and after training; the obtained data were analyzed using SPSS (version 13), descriptive statistics, paired t-test, independent t-test, Wilcoxon, ANOVA, chi-square, Pearson correlation and fisher exact test.
Results: Results showed that the average weight gain, hematocrit, blood urea nitrogen, creatinine, sodium, potassium and phosphorus levels in the periods before and after the training program had significant differences in the intervention group. Also, the differences between changes in these indicators before and after the training between the two groups were significant (P < 0.001). The serum calcium levels were not of significant difference in both groups before and after the program (P > 0.05).
Conclusion: This study found the favorable effects of education on reducing indicators such as serum sodium, potassium, phosphorus, blood urea nitrogen and creatinine, increasing hematocrit, and maintaining fluid restriction. This can protect hemodialysis patients against the complications of kidney disease. It is recommended that more serious training be done by nurses for this group of patients.
