ارتباط بين سبك هاي رهبري مديران مدارس و نيازهاي انگيزشي معلمان تربيت بدني بر اساس نظريه مك گريگور

The relationship between principals’ leadership styles and motivational needs of the physical education teachers based on McGregor’s theory

هدف تحقيق حاضر بررسي رابطه بين سبك هاي رهبري تحول گرا و عمل گراي مديران مدارس و نيازهاي انگيزشي معلمان تربيت بدني بر اساس نظريه X و Y مك گريگور بود. مطابق فرضيه نظريه Y، انسان موجودي مسيوليت پذير است و علاقه به كار در ذات و فطرت اوست چنين فردي خود كنترل و خود انگيزش است، در حالي كه برطبق مفروضه X،‌ انسان موجودي كارگريز و راحت طلب است و تنها راه واداشتن او به كار اجبار و كنترل مستقيم و ترساندن از تنبيه است. جامعه آماري اين تحقيق تمامي معلمان تربيت بدني استان آذربايجان غربي بود (640=N)، 241 معلم به صورت تصادفي به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از تاييد روايي صوري و محتوايي پرسش نامه هاي چندعاملي رهبري (MLQ) باس و آليو (1995) و نيازهاي انگيزشي آلان چاپمن (2002) توسط متخصصان، پايايي آن ها در يك مطالعه راهنما و به روش آلفاي كرونباخ به ترتيب 906/0=? و 940/0=? محاسبه شد. نتايج رابطه مثبت و معني داري بين سبك هاي رهبري تحـول گرا (001/0=sig و538/0=r) و عمـل گرا (001/0=sig و445/0=r) با مـفروضـه هـاي نظـريه Y مك گريگور نشان داد (01/0 > P). بين سبك رهبري بي خاصيت و مفروضه هاي نظريه Y رابطه منفي غيرمعني دار مشاهده شد (216/0=sig و080/0-=r). همچنين، بين اولويت سبك هاي رهبري مديران مدارس تفاوت معني داري وجود داشت (01/0 > P) و سبك رهبري تحول گرا (852/0±345/2) در اولويت اول و سبك هاي رهبري عمل گرا (713/0±928/1) و بي خاصيت (972/0±252/1) در اولويت هاي بعدي بودند. از ديدگاه معلمان تربيت بدني، وضعيت موجود در مدارس اين استان با مفروضه هاي نظريه X هم خواني داشت. نتيجه اينكه مديران تحول گرا تمايل و اعتقاد بيشتري به مفروضه هاي نظريه Y دارند و اين مديران با داشتن نگرش Y به كاركنان خود، توانايي ايجاد انگيزش بيشتري خواهند داشت.

The purpose of this research was to determine the relation between principalsʹ transactional and transformational leadership styles and the motivational needs of physical education teachers based on Douglas McGregorʹs X & Y theory. According to X theorical supposing human is interest to work and responsible and this is in her essence. This person is self control and self motivation. Whereas in according to Y theorical, human is comfort-seeking person and he can work only with duress(compulsion), directly control and fear of punishment. All of the physical education teachers in the West Azarbaijan province were the statistical society for this research (N=640) and 241 teachers were selected randomly as sample. After verifying the validity of the Bass & Avolioʹs Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ) as well as Alan Chapmanʹs motivational needs Questionnaire by the experts, their reliability were calculated in a pilot study (?=0.940 and ?=0.906 respectively for leadership and motivation questionnaires). Data were analyzed by the Pearson correlation coefficient, independent t-test, ANOVA and repeated measure tests. The results showed positive significant correlation between transformational (r=0.538, sig=0.001) and transactional (r=0.445, sig=0.001) leadership styles with McGregorʹs theory Y assumptions (p > 0.01). There was no significant negative correlation between laissez- faire leadership style and theory Y assumptions (r=-0.080, sig=0.216). There was a significant difference between preferences of principalsʹ leadership styles (p > 0.01). Thus, transformational style (2.345±0.852) was in first and the transactional (1.928±0.713) and laissez- faire (1.251±0.972) styles were in next preferences. From physical education teachersʹ perspective, the existing status in this provinceʹs schools was equivalent with theory X assumptions. It can be concluded that, transformational principals have more desire and belief to theory Y assumptions and these principals having Y-type attitude to employees, will have more ability to motivating them.