مقابله معنوي با تنيدگي‏ها از ديدگاه اسلام

The Method of Spiritual coping with Stress in the View of Islam

در روان‏شناسي براي مقابله با تنيدگي (استرس) راهبردهايي مطرح شده است. اين راهبردها براي كمك به افراد در برابر تنيدگي‏هاي نسبتا خفيف موثرند، اما در وضعيت‏هاي بسيار دشوار مقابله‏هاي معنوي كارسازترند. اين مقابله‏ها به باورها و فعاليت‏هاي ديني اشاره دارند كه به افراد كمك مي‏كنند تا تنيدگي هيجاني را مديريت كنند. ازآنجاكه مقابله‏هايي كه با رويكرد اسلامي مطرح شده‏اند از جامعيت لازم برخوردار نبودند. ازاين‏رو، بررسي اين مسيله با توجه به آموزه‏هاي دين اسلام درخور توجه است. هدف پژوهش، ارايه راهبردهاي مقابله با تنش و استرس از ديدگاه اسلام است. در اين پژوهش، از روش تحليل متون ديني استفاده شده است. نتايج راهبردهاي زير را به‏عنوان مقابله‏هاي معنوي از ديدگاه اسلام ارايه مي‏كند: متعالي‏نگري، تفسير مجدد خوش‏بختي، تحليل موقعيت، واگذاري به قدرت برتر، خودآرام‏بخشي ارادي، پذيرش وضعيت، نگاه امتحاني به مشكلات، تصور زوال‏پذيري، تجسم نتيجه نهايي، توجه به ملاقات عزيزان در آخرت، توجه به دادخواهي اخروي، ناديده گرفتن لغزش‏ها، مقايسه با مشكل بزرگتر، همگاني‏سازي، اميدواري، دعا، سبك زندگي مناسب و تحمل‏افزايي.

Psychology proposes some ways for coping with stress. These ways are influential in helping individuals to cope with the relatively low stress, but spiritual ways of coping with stress are more influential in very difficult situations. Spiritual methods of confrontations refer to religious beliefs and activities which help individuals manage emotional stress. Since the ways of coping with stress, which were introduced with an Islamic approach, did not enjoy the necessary comprehensiveness. So, it is necessary to study this issue in the light of the doctrines of Islam. The present paper seeks to make explicit the ways of coping with tension and stress from the view of Islam. A content analysis of religious texts is used in this paper. The research findings indicate following ways as spiritual means of confrontation from the view of Islam: transcendence- orientation, reinterpretation of happiness, situation analysis, regarding difficulties as affliction, considering the mortality of the self, realization of the final end, considering visiting our dear ones in the hereafter, paying attention to idea of pleading for justice in hereafter, neglecting mistakes, comparing the existing difficulty with greater ones, generalization, hopefulness, prayer, proper lifestyle and increasing tolerance.