بررسي گونه هاي خودروي جنس تاج خروس (آمارانتوس) شهر همدان و اهميت حفظ گونه در محيط‌هاي رودرال و زگتال شهري

Study of Distribution Conditions and Interspecific Diversity of Wild Species of Amaranthus in Hamedan and Importance of Protection of Species in Urban Ecology

در تابستان و پاييز 1388 گونه‌هاي مشاهده شده‌اي از جنس تاج خروس (آمارانتوس)1 در مناطق رودرال و زِگِتال شهر همدان بررسي شدند. در اين پژوهش 100 قطعه نمونه به‌طور تصادفي انتخاب و جمعاً 6 گونه از تاج خروس، به‌عنوان عناصر خودروي نيوفيت شناسايي شدند: رتروفلگوس2، ليويدوس3، كلروستاچيس ويلد4، آلبوس5، ويريديس6 و بيليتويدس واتسون7 پراكندگي گونه هاي فوق در بسياري از محيط‌هاي زِگِتال (زمين‌هاي زراعي و فضاهاي سبز شهري) و رودرال (زمين‌هاي باير و حاشيه ديوارها وغيره) با پراكندگي چشم‌گيري، معرف تطابق مطلوب اين عناصر با محيط-هاي تخريب شده است. در ميان گونه‌هاي جمع آوري شده، گونه رتروفلكوس با بيش‌ترين پراكندگي در زمين هاي زراعي، باغ‌ها، با درجه همروبي H5 (آلفايوهمروب)8 به‌عنوان عنصري زِگِتال و گونه بيليتويدس با درجه همروبي H6 (پلي‌همروب)9 در شكاف آسفالت ها و سنگ‌فرش ها، به‌عنوان عناصر شديداً رودرال شهر همدان معرفي مي‌شوند. گونه‌هاي ديگر مشاهده شده از اين جنس، با درجه همروبي H4 (بتايوهمروب)10 بيش‌تر در كنار ديوارها، باغچه‌ها، فضاهاي سبز شهري و غيره رشد مي‌كنند.

During autumn and summer 2010 observed species from Amaranthus genus were studied in segetal and ruderal environments of Hamedan city. In this research, 100 plats randomly were selected and totally 6 species from Amaranthus were identified as neophyte wild elements: A. retroflexus L. A. lividus L., A. chlorostachys Willd, A. albus L., A. viridus L. and A. blitoides S. Watson. Dispersal of mentioned species in many segetal (such as farms and urban green spaces) and ruderal (such as wastelands, beside of walls and etc.) areas with remarkable dispersal, indicates suitable adaptation of this elements with antropogenic biotops. Among collected species, A. retroflexus L. with highest dispersal in farm lands and gardens, with H5 (?-euhemerob) hemeroby degree as a segetal plant and A. blitoides S. Watson.with H6 (Polyhemerob) hemeroby degree in pavings and asphalts clef, as a severely ruderal plant are introduced from Hamedan city. other observed species of this genus, with H4 (b-euhemerob) hemeroby degree more grow in beside of walls, gardens, urban green spaces and etc.