بررسي اثر برخي مشخصات خاك منطقه رويش بر روي محتواي آلكالوييد تام غدد زيرزميني دو گونه ترب‌شير (غدد زيرزميني ترب‌شير و ترب‌شير صغير) از چهار منطقه مختلف ايران

The Study of Effects of Some Characteristics of the Soil Habitat on total Alkaloids in Leontice leontopetalum and L. Armeniaca tubers from four Different Regions of Iran

آلكالوييدها گروه بزرگي از تركيبات هستند كه فعاليت هاي شيميايي، زيستي و فيزيولوژيكي دارند. ترب‌شير1 گياهي است متعلق به تيره شيرپنجه2 كه منبعي غني از آلكالوييد است. در پژوهش حاضر، محتواي آلكالوييد تام غدد زيرزميني ترب‌شير3 از مريوان و سنندج و ترب‌شير صغير4 از سنندج و نقده به‌روش اسپكتروفتومتري، براساس واكنش آلكالوييد با محلول بروموكرزول سبز، بررسي شد. هم‌چنين اثر برخي مشخصات خاك منطقه رويش مانند pH خاك، نيتروژن كل، پتاسيم و نوع بافت خاك، ارتفاع منطقه و نيز محتواي نيترات غدد زيرزميني، بر روي محتواي آلكالوييد تام سنجيده شد. نتايج حاصل از آناليز داده ها نشان داد كه تفاوت معني داري بين محتواي آلكالوييد تام ترب‌شير جمعيت مريوان (18/1±12/27 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) و سنندج (77/0±42/17 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) و نيز محتواي آلكالوييد تامترب‌شير صغير جمعيت سنندج (655/0±38/15 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) و نقده (227/0±4/7 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) وجود دارد. هم‌چنين بين گونه هاي مناطق مختلف به‌غير از ترب‌شير جمعيت سنندج (77/0±42/17 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) و ترب‌شير صغيرجمعيت سنندج (655/0±38/15 ميلي‌گرم بر گرم وزن خشك) تفاوت معني‌داري مشاهده شد. نتايج نشان داد كه محتواي نيترات در گونه ترب‌شير صغيربيش‌تر از ميزان آن در ترب‌شير است. بررسي نمونه هاي خاك مناطق نشان داد كه بافت خاك در منطقه سنندج (ترب‌شير صغير) شني- لومي و در ساير مناطق لومي- رسي بود. خاك همه مناطق از نظر pH، قليايي ضعيف تشخيص داده شد. نتايج حاصل از بررسي اثر مشخصات خاك منطقه رويش بر روي محتواي آلكالوييد تام نشان داد كه برخي عوامل بر روي محتواي آلكالوييد تام در جنس ترب‌شير تاثير مي‌گذارند. به اين صورت كه، با افزايش مقدار نيتروژن كل، پتاسيم خاك و محتواي نيترات گياه، مقدار آلكالوييد تام كاهش مي يابد. در حالي كه تاثير اسيديته، بافت خاك و ارتفاع منطقه بر محتواي آلكالوييد تام در سطح احتمال 5 درصد معني دار نبود.

Alkaloids are a large group of molecules with biological, physiological and chemical activities. Plants of the genus (Podophyllaceae) are the known sources of alkaloids. In the present study the amount of total alkaloids of tubers of from two different regions of Iran, Marivan and Sanandaj and of from Sanandaj and Naghadeh was determined by spectrophotometry, on the reaction of alkaloid with bromocresol green (BCG). Moreover, the effect of some characteristicts of the soil habitat such as, soil pH, total nitrogen, potassium, altitude, texture soil, and nitrate content of tubers on the amount from total alkaloids was measured. The results of data analysis showed the significant differences between total alkaloid content of Marivan (27.12 ±1.18 mg/g D.W) with Sanandaj (17.42 ±0.77 mg/g D.W) and of Sanandaj (15.38 ±0.65 mg/g D.W) with Naghadeh (7.4 ±0.32 mg/g D.W). Also there was a significant difference between the species in different regions other than of Sanandaj (17.42 ±0.77 mg/g D.W) with of Sanandaj (15.38 ±0.65 mg/g D.W). Furthermore, the results show that nitrate content of was higher than that of. The soil texture of Sanandaj (L. armeniaca) was loam sand and soil of the rest regions was clay loam. All of soils were mildly alkaline. Results from the effect of environmental factors on the total alkaloid content showed that with increasing amount of total nitrogen and potassium of soil and nitrate content, total alkaloids will be reduced, whereas pH, texture soil and altitude had not significant influence on total alkaloid contents.