ارايه الگوي ارزيابي ريسك‌هاي بهداشت حرفه‌اي و محيط در حمل و نقل فرآورده‌هاي نفتي با استفاده از تلفيق روش Failure mode and effect analysis (FMEA) با Analytical hierarchy process (AHP)

مقدمه: يكي از مهم‌ترين خطرات موجود در حمل و نقل مواد خطرناك، تصادفات جاده‌اي است كه مي‌تواند اثرات مخربي را بر محيط و ايمني جاده‌ها داشته باشد. با استفاده از تكنيك‌هاي مديريت ريسك مي‌توان عوامل ايجاد حادثه را شناسايي و كنترل نمود. روش‌ها: در ابتدا تمام عوامل موثر در ريسك محيط زيست ناشي از حمل و نقل فرآورده‌هاي نفتي از انبار نفت تا مقصد تعيين شد و با استفاده از روش تصميم‌گيري سلسله مراتبي (AHP يا Analytical hierarchy process) وزن‌دهي گرديد و مدل مفهومي آن تعريف شد. در قدم بعدي با استفاده از مدل به دست آمده بر اساس منطق Failure mode and effect analysis (FMEA) مدل نهايي تعيين گرديد. با استفاده از مدل نهايي به دست آمده، مسير حمل مورد ارزيابي قرار گرفته شد. يافته‌ها: ميزان ريسك براي مناطق مختلف تردد تانكرهاي نفتكش به جز دو منطقه‌اي كه در حومه شهر و يا در داخل شهر بوده است و كنترل پليس ترافيكي به حداقل مي‌رسد قابل قبول مي‌باشد. علت بالا بودن ميزان ريسك در اين مناطق، وجود منطقه مسكوني در اين محدوده‌ها، وجود گردنه و مسيرهاي با شيب زياد، مجاورت با مناطق كشاورزي و عدم كنترل دقيق توسط پليس راه مي‌باشد. نتيجه‌گيري: انتقال انبارهاي نفت از داخل شهر به خارج از شهر و كنترل دقيق و سختگيرانه، صلاحيت راننده و تانكر حمل فرآورده نفت توسط پليس و آموزش و آشنا‌سازي پليس با اصول مميزي ايمني تانكرها از مواردي است كه مي‌تواند در كاهش ميزان ريسك آلودگي‌هاي محيط زيست ناشي از حمل فرآورده‌هاي نفتي توسط تانكرها به آن اشاره نمود.