مقايسه مقدار نيترات در سبزيجات آبياري شده با آب زاينده‌رود و آب چاه

مقدمه: دريافت زياد نيتريت و نيترات، اثرات نامطلوبي بر سلامتي انسان دارد، از جمله عوارض آن بيماري متهموگلوبينميا در كودكان و سرطان‌زايي در بزرگسالان را مي‌توان نام برد. سبزيجات از منابع اصلي نيتريت و نيترات در رژيم غذايي محسوب مي‌شوند. اين مطالعه جهت بررسي تاثير نوع آب استفاده شده براي آبياري بر مقدار نيترات سبزيجات انجام شد. روش‌ها: از منطقه شرق اصفهان تعداد 106 نمونه از 8 نوع سبزي پر مصرف (خيار، گوجه، كاهو، پياز، تره، جعفري، اسفناج، سيب‌‌زميني) آبياري شده با آب زاينده‌رود و 106 نمونه از همان سبزيجات كه با چاه آبياري شده بود به طور تصادفي جمع‌آوري گرديد. پس از آماده‌سازي نمونه‌ها مقدار نيترات و نيتريت به روش مرجع اسپكتروفتومتري اندازه‌گيري شد و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار نيترات در خيار، گوجه، پياز، تره، كاهو، جعفري، اسفناج، سيب‌زميني آبياري شده با آب زاينده‌رود به ترتيب 1/1 ± 30، 4/1 ± 66/30، 59/2 ± 25/45، 35/4 ± 66/230، 28/19 ± 8/173، 44/8 ± 66/319، 47/18 ± 25/321 و 2 ± 25/64 ميلي‌گرم به ازاي كيلوگرم وزن مرطوب و در خيار، گوجه، پياز، تره، كاهو، جعفري، اسفناج، سيب‌زميني آبياري شده با آب چاه به ترتيب 91/0 ± 73/26، 77/2 ± 66/26، 87/2 ± 41/28، 56/20 ± 83/161، 2/58 ± 71/275، 38/37 ± 5/312، 67/28 ± 311 و 06/2 ± 9/116 ميلي‌گرم به ازاي كيلوگرم وزن مرطوب بود. مقدار نيتريت به علت ناچيز بودن مقدار آن، قابل اندازه‌گيري نبود. آزمون t مستقل نشان داد كه ميانگين نيترات در خيار، گوجه، پياز و تره آبياري شده با آب زاينده‌رود به طور معني‌داري بيشتر از سبزيجات آبياري شده با آب چاه بود (001/0 = P) و ميانگين نيترات در جعفري و اسفناج تفاوت معني‌داري نداشت. در ضمن ميانگين نيترات سيب‌زميني و كاهو آبياري شده با آب چاه به طور معني‌داري بيشتر از سيب زميني و كاهو آبياري شده با آب زاينده رود بود. نتيجه‌گيري: ميانگين نيترات در سبزيجات مختلف يكسان نيست. خيار و گوجه كمترين ميزان و جعفري و اسفناج بيشترين مقدار را در ميان نمونه‌هاي مورد بررسي داشتند و در اكثر موارد مقدار نيترات در سبزيجات آبياري شده با آب رودخانه بيشتر است كه مي‌تواند به دليل ورود فاضلاب‌هاي صنعتي به آب رودخانه باشد كه توجه خاص مسوولين امر را مي‌طلبد.