شهر اسلامي، شهري وراي گنبد و مناره

Islamic city, a city beyond the dome and minaret

شهر، زيستگاه انسان، محيط و خاستگاه مدنيت و بستر زندگي اجتماعي آدميان، زيستاري است چند مولفه?اي كه ويژگي?هاي سرزميني، سازه?ها و فضاهاي كالبدي ساكنان، شهروندان، نهادهاي اجتماعي، روابط و مناسبات شهروندي و هنجارهاي نهادينه از آن شمارشده است. با توجه به اين تعريف از شهر، تنها وجودمساجد،گنبدها و منارهها در بافت يك شهر نميتواند به معناي اسلامي بودن آن شهر باشد، شهر اسلامي عبارت از نمايش فضايي شكل و ساختمان اجتماعي است كه بر اساس ايدهآلهاي اسلامي، شكل?هاي ارتباطي و عناصر تزييني خود را در آن وارد كرده است. در شهرهاي اسلامي، مظاهر تمدن اسلامي نمود دارد و داراي هويت خاص فضايي، فرهنگي و تاريخي است كه ويژگيهاي آن در ارتباط با دين اسلام و از قرآن و سنت نشات گرفته است. در اين شهرها ارتباط ذاتي، كلي و ساختاري بين يك دين و فضاي ساخته شده شهري و مناسبات فردي و اجتماعي مشاهده ميشود. فضاي معنوي زندگي انسانها در شهر اسلامي با واژههايي چون شهر مقدس، مدينه فاضله و ...گوياي اين حقيقتاند كه پيشتر از آنكه ايدهاي به نام شهر اسلامي مطرح شود، هويت معنايي و معنوي فضاي زيست انسانها، بر كالبد و ساختار شهر پيشي داشته است. بر اين اساس، تحقيق حاضر بر آن است كه با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و با در نظر گرفتن اركان و عناصر شهر اسلامي و لحاظ نمودن ويژگي?هاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و ... در يك شهر اسلامي، به اين هدف دست يابد كه تنها وجود ويژگي?هاي كالبدي و ظاهري اسلامي همچون گنبد و مناره در يك شهر اسلامي، نمي تواند ارايه دهنده يك شهر اسلامي باشد؛ در نتيجه با بهرهگيري از الگوي swot، ارايه راهبردهايي در اين خصوص ميتواند تا حدودي شهرهاي ما را به اصالت واقعي خود نزديك گرداند.

The urban is human habitat, environment and origins of human civilization and social context, so it is a few components status that has land traits, structures and physical spaces for residents, citizens, social institutions, norms and institutional relations of its citizens. According to this definition of the city, only the mosques, domes and minarets in the context of a City couldn’t mean that the city is an Islamic City, the Islamic City is spatial display and the social structure that based on Islamic ideals, has entered forms of communication and its decorative elements. Manifestations of Islamic civilization has been made in Islamic cities and it has the specific identity of spatial, cultural and historical that his characteristics associated with Islam and is rooted of the Quran and the tradition. In these cities is observed inherent, overall and structural relationships between religion and urban artifact space relationships and personal and social. Accordingly, this research is intended with using of a descriptive - analytical method and considering the elements of the Islamic city and social, economic, cultural characteristics. The goal of this research is to express that only the presence of physical features such as domes and minarets, couldn’t provide an Islamic city. So the SWOT model present strategies that can somewhat close to our cities to their true origin.