سازگاري «قطعنامه‌هاي مبارزه با افترا به اديان» با معيارهاي بين‌المللي حقوق بشر

Compatibility of "Resolutions on Combating Defamation of Religions" with the Standards of International Human Rights

اگرچه در مورد ممنوعيت افترا به‌عنوان يكي از محدوديت‌هاي مجاز حق آزادي بيان، ترديدي نيست، اما درباره مرزهاي اين ممنوعيت، اختلاف‌نظر وجود دارد و يكي از اختلاف‌هاي اساسي در مورد نوع و ماهيت قرباني افترا است. در اين مورد، گروهي از حقوقدانان معتقدند فقط انسان‌ها، موضوع افترا هستند و ارزش‌هاي ذهني همچون هويت ملي، اديان يا نمادهاي ملي نمي‌توانند موضوع افترا باشند. در مقابل، گروهي ديگر از حقوقدانان معتقدند موضوع افترا منحصر به انسان‌ها نيست. تصويب قطعنامه‌اي تحت عنوان «افترا به اديان» در كميسيون حقوق بشر در سال 1999 و تكرار تصويب قطعنامه‌اي با اين عنوان، در سال‌هاي بعد توسط كميسيون و شوراي حقوق بشر و حتي مجمع عمومي سازمان ملل، نشانگر عمق اختلاف فوق است. به رغم آن‌كه نهادهايي همچون كميسيون و شوراي حقوق بشر، با تصويب قطعنامه‌هاي فوق‌الذكر، امكان وقوع افترا به دين را تاييد كرده‌اند، بعضي از حقوقدانان و به‌ويژه گزارشگران موضوعي كميسيون و شوراي حقوق بشر، ضمن مخالفت با اين قطعنامه‌ها، مفهوم افترا به دين را غير قابل قبول دانسته‌اند. مقاله حاضر ضمن انعكاس گستره مخالفت با قطعنامه‌هاي فوق‌الذكر، دلايل مخالفان اين قطعنامه‌ها را مورد نقد و بررسي قرار مي‌دهد. در مجموع، مولف نتيجه مي‌گيرد كه اين قطعنامه‌ها، عملاً به منظور حفظ حقوق و حيثيت افراد و گروه‌هاي مذهبي به ‌تصويب رسيده‌اند و مي‌توان آن‌ها را با معيارهاي بين‌المللي حقوق بشر سازگار دانست.

Although there is no doubt about the prohibition of defamation as one of the legitimate restrictions on the right to freedom of expression, but the boundaries of this prohibition are controversial, and one of the main controversies is about the kind and the nature of defamationʹs victim. In this case, a group of scholars believe that only human beings are the object of defamation, and the subjective values such as national identity, religion or national symbols cannot be the object of defamation. In contrast, some scholars believe that human beings are not the exclusive object of defamation. Ratification of a resolution entitled "Defamation of Religions" by the Human Rights Commission in 1999 and reiteration of such a resolution by the Commission and the Human Rights Council and even the UN General Assembly thereafter indicates the depth of the above difference. Despite that the above institutions, given the ratification of the above resolutions, have confirmed the possibility of defamation of religion, some scholars, especially the Thematic Rapporteurs of the above institutions have opposed these resolutions and thereby have rejected the concept of defamation of religion. This article, while reflecting the spread of opposition to the above resolutions, reviews the arguments of the oppositions to them. Overall, the author concluded that these resolutions have been actually codified to protect the rights and dignity of persons and religious groups; therefore, they are consistent with the International Standards of Human Rights.