مطالعه ميزان آلودگي‌هاي گاو، گوسفند و بز به كنه‌هاي ايكسوديده در دامداري‌هاي اطراف شهرستان بوكان

A study on Ixodid ticks fauna infestation in cattle, sheep and goat flocks in Bokan

اين مطالعه در سال 1382 در دامداري‌هاي اطراف شهرستان بوكان (استان آذربايجان غربي) بر روي 342 راس گاو، 145 راس گوسفند و 105 راس بز انجام شد. ميزان شيوع آلودگي به كنه‌هاي سخت (ايكسوديده) 78/33 درصد بود. توزيع فراواني آلودگي در گاو 32/18 درصد، گوسفند 03/31 درصد و بز 57/88 درصد تعيين گرديد. كل تعداد كنه‌هاي جدا شده 995 عدد بود كه از گاو، گوسفند و بز به ترتيب 441، 310 و 244 عدد جدا شد. كنه‌هاي سخت شناسايي شده در گاو شامل يك جنس با تنوع گونه‌اي هيالوما دتريتوم (50درصد)، هيالوما آسياتيكوم آسياتيكوم (25درصد) و هيالوما آناتوليكوم آناتوليكوم (25درصد) بود. در گوسفند دو جنس با تنوع گونه‌اي ريپي سفالوس سانگوينوس (7/85درصد) و همافيزاليس اينرميس (3/14درصد) و در بز نيز دو جنس با تنوع گونه‌اي ريپي سفالوس سانگوينوس (5/62درصد) و همافيزاليس اينرميس (5/37درصد) شناسايي شدند. ميانگين تعداد كنه به هر راس گاو 3/1، گوسفند 14/2 و بز 32/2 عدد تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه بيشترين ميزان آلودگي به كنه سخت در ناحيه پستان و كشاله ران گاو (40/58 درصد)، گوش گوسفند (14/54 درصد) و گوش بز (5/67 درصد) بود. در صورتي كه كمترين ميزان آلودگي در ناحيه سر و گردن گاو (85/2 درصد)، كارتيه‌هاي پستان و كشاله ران گوسفند (76/8 درصد) و كارتيه‌هاي پستان و كشاله ران بز (07/10 درصد) مشاهده گرديد.

An investigation on the rate of ixodid ticks infestation was carried out in Bokan suburb in 2003. In this investigation, 342 cattle, 145 sheep and 105 goats were examined. The infestation rates were 18.32%, 31.03% and 88.57% for cattle, sheep and goats, respectively, with overall prevalence of 33.78%. During the course of this study, a number of 995 adult ticks (441 from cattle, 310 from sheep and 244 from goats) were collected and identified. The Cattle were infested with different species of genus Hyalomma including Hyalomma detritum (50%), H. asiaticum asiaticum (25%) and H. anatolicum anatolicum (25%). The sheep and goats were infested by two different genera of ticks including Rhipicephalus and Haemaphysalis. The infestation rates of both genera of ticks were almost similar in sheep and goats ranging from 82.5% to 85.7% for Rhipicephalus sanguineus and 14.3% to 17.5% for H. inermis. Ixodid tick distribution per animal was 1.3 for cattle, 2.14 for sheep and 2.32 for goats. Based on the body site of infestation, the mammary glands and groin had the highest infestation rate (58.40%) in cattle. In sheep and goats, the ears had the highest infestation rate (54.14% and 67.5%, respectively). In contrast, head and neck (2.85%) in cattle, mammary glands and groin in sheep (8.76%) and goats (10.07%) had the lowest infestation rates.