قصه، ساختار روايت و فرهنگ عامه

Story, narrative structure and folklore

از جمله مفاهيم قابل توجه در مطالعات انسان‌شناختي توجه به زبان و فرهنگ است. زبان به تعبير ادوارد بارنت تايلور يكي از عناصر فرهنگي است كه پس از عبور از فرهنگ در سطح فرهنگ عامه با توليدات ادبي به نقش‌آفريني‌هاي نويني در زندگي فرهنگي و اجتماعي انسان‌ها مي‌پردازد. از آن جمله مي‌توان به داستان‌ها و افسانه‌هاي قومي اشاره نمود كه اين توليدات لايه‌هايي از فرهنگ جامعه انساني را بر مي‌تابد. اين مقاله با بهره‌گيري از منابع كتابخانه‌اي و روش تحليل محتوا و با بهره‌گيري از ديدگاه اشتراوس وگريماس، به بررسي ساختار زبان‌شناختي برخي از قصه‌هاي لري كه در آن بر رابطه زن، باروري و آب تاكيد شده مي‌پردازد و ارتباطات آن با جهان اجتماعي و فرهنگي را نشان مي‌دهد. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد ساختار زبان‌شناختي اين قصه‌ها با ويژگي‌هاي فرهنگي و انسان‌شناختي منطقه داراي رابطه است. زنان به‌عنوان كنش‌گراني فعال، در پي نيل از وضعيتي وضيع به شريف در سلسله مراتب اجتماعي به‌طور عمده از طريق باروري و ازدواج، در فرهنگي به كنش مي‌پردازند كه در آن ارتقا اين قشر اجتماعي اغلب از طريق پديده‌هاي بالا ميسّر است. هم‌چنين واكاوي بافت فرهنگي و مردم‌شناختي نشان داد عناصر و مولفه‌هاي اين قصه‌ها داراي ريشه‌هاي تاريخي در تمدن بومي نجد ايران بوده و در پديده‌هاي مختلفي چون الهه‌هاي آب و باروري، آيين‌ها و مناسك مردمي و اسطورهاي آب و باروري خودنمايي كرده و حاكي از زنده بودن و تجديد حيات عناصر و نمادهاي‌هاي فرهنگي يادشده در فرهنگ و زندگي روزمره مردم اين منطقه است.

Abstract: Of the considerably- paid -attention-to concepts in anthropological studies is the attention to language and culture. Language, as Edward Burnett Tylor suggests, is one of the cultural elements that depicts new images in peopleʹs socio-cultural life, overtaking common culture and fashioning literary inventions. Among these are ethnic stories and legends reflecting different levels of human society. Employing library sources and content analysis, the article investigates the linguistic structure of some Lori stories in which the relationship between women, fertility and water has been emphasized to demonstrate its connection to the socio-cultural methodology as well as apply and viewpoint. Research findings indicate the linguistic structure of these stories correlates with cultural and anthropological features of the region. As active performers who are seeking promotion from a good status to a noble one in social hierarchy , women operate through fertility and marriage in a culture in which this part of society promotes by the abovementioned phenomena. Furthermore, the analysis of cultural context and anthropology indicates the constituting components and elements of these stories have been deeply rooted historically in the Najd civilization, manifesting as goddesses of water and fertility, public rituals and myths of water and fertility, displaying the liveliness and revival of the said cultural symbols and elements in the everyday life of people in the region.