مقايسه ي اثربخشي آموزش گروهي شناختي رفتاري و واقعيت درماني بر عزت نفس دانش آموزان دبيرستاني

The effectiveness of group cognitive-behavioral training and group reality therapy on self-esteem of high school students

مقدمه: در اين پژوهش اثربخشي آموزش گروهي شناختي رفتاري و واقعيت درماني (مبتني بر نظريه ي انتخاب) بر عزت نفس دانش آموزان مورد سنجش قرار گرفت. روش كار: اين پژوهش از نوع شبه تجربي با طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه شاهد مي باشد. جامعه ي آماري شامل تمام دانش آموزان دختر دبيرستان هاي شهر مشهد در سال تحصيلي 89-1388 بودند كه با شيوه ي نمونه-گيري تصادفي 45 نفر انتخاب و در سه گروه به صورت تصادفي جايگزين شدند و سپس گروه هاي آزمون به مدت 2 ماه (8 جلسه ي 2 ساعتي) تحت آموزش هاي شناختي رفتاري و واقعيت درماني قرار گرفتند و گروه شاهد هيچ آموزشي دريافت نكردند. ابزار جمع آوري اطلاعات، پرسش نامه ي عزت نفس كوپر اسميت بود كه قبل و بعد از آموزش، اجرا گرديد. داده هاي حاصل با استفاده از تحليل واريانس يك سويه و آزمون تعقيبي شفه توسط نرم افزار آماري SPSS تحليل گرديد. يافته ها: آموزش گروهي واقعيت درماني و شناختي رفتاري در مقايسه با گروه شاهد، تاثير مثبتي بر افزايش عزت نفس (06/16=F و 00001/0P < ) داشته اند. نتيجه گيري: به نظر مي رسد كه آموزش گروهي واقعيت درماني و آموزش گروهي شناختي رفتاري در افزايش عزت نفس موثر مي باشند.

Introduction: The aim of this study is to compare the effectiveness of group cognitive-behavioral training and reality therapy (based on choice theory) on self-esteem of students. Materials and Methods: The present study is a quasi-experimental with pre-test and post test analysis and control group. The statistical population includes all female students of high schools in Mashhad (educational year 2009-2010). Participants were chosen by random selection method and randomly allocated in three groups. Two groups received cognitive-behavioral and reality therapy training for 2 months (8 sessions of 2 hours), while the control group received no training at all. Data were collected by Cooper Smith self-esteem questionnaire scale which was given to the test subjects after completion of the trainings. The collected data was put to one way variance analysis, covariance analysis and Scheffe’s test. Results: The study demonstrated that group reality therapy and cognitive-behavioral therapy training had positive effects on the self-esteem improvement in both groups who received interventions (P < 0.00001, F=16.06) in comparison to the control group. Actually, both methods were effective in boosting self-esteem. Conclusion: Both cognitive behavioral and reality therapy methods were found effective in increasing self-esteem.