ارزيابي كارآيي جذب و مصرف نور در كشت مخلوط رديفي گندم و كلزا

Evaluation of Radiation Absorption and Use Efficiency in Row Intercropping of Wheat (Triticum aestivum L.) and Canola (Brassica napus L.)

بمنظور ارزيابي كارايي جذب و مصرف نور در كشت مخلوط رديفي گندم و كلزا، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در دو سال زراعي 88-1387 و 89-1388 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل چهار نوع كشت مخلوط رديفي گندم و كلزا شامل يك رديف گندم + يك رديف كلزا (1:1)، دو رديف گندم + دو رديف كلزا (2:2)، سه رديف گندم + سه رديف كلزا (3:3)، چهار رديف گندم + چهار رديف كلزا (4:4) و كشت خالص گندم و كلزا بود. نتايج نشان داد كه اثر كشت مخلوط رديفي بر راندمان مصرف تشعشع گندم و كلزا براي عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيكي معني دار بود. بالاترين كارايي مصرف تشعشع بر اساس عملكرد بيولوژيك گندم و كلزا در كشت خالص (به ترتيب 6/1 و 04/1 گرم بر مگاژول) و در بين الگوهاي كشت مخلوط در الگوي رديفي 3:3 (به ترتيب با 4/1 و 57/0 گرم بر مگاژول) مشاهده شد. بيشترين كارايي مصرف تشعشع بر اساس عملكرد دانه گندم و كلزا در كشت خالص (به ترتيب با 52/0 و 3/0 گرم بر مگاژول) و در بين الگوهاي مخلوط در الگوي 3:3 (به ترتيب با 49/0 و 23/0 گرم بر متر مربع) مشاهده شد. نسبت برابري زمين براي كارايي جذب نور در الگوهاي مختلف رديفي گندم و كلزا برابر با 31/1-16/1 محاسبه شد. بطور كلي، نتايج نشان داد كه افزايش شاخص سطح برگ و به تبع آن افزايش پوشش گياهي در شرايط مخلوط در مقايسه با كشت خالص باعث افزايش جذب نور شد و در نتيجه منجر به بهبود نسبت برابري زمين براي تشعشع جذب شده گرديد، بطوريكه بهترين نتايج در الگوي سه رديف گندم+ سه رديف كلزا مشاهده شد.

In order to evaluate radiation absorption and use efficiency in row intercropping for wheat and canola, a field experiment was conducted based on a randomized block design with three replications at Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad during two growing seasons of 2008-2009 and 2009-2010. Treatments included four combinations of row intercropping of wheat and canola (one row of wheat + one row of canola (1:1), two rows of wheat + two rows of canola (2:2), three rows of wheat + three rows of canola (3:3) and four rows of wheat + four rows of canola (4:4)) and their monoculture. Results indicated that the effect of row intercropping was significant on radiation use efficiency of wheat and canola. The highest radiation use efficiency based on biological yield of wheat and canola were observed in monoculture (with 1.6 and 1.04 g.MJ-1) and three rows wheat+ three rows canola (with 1.4 and 0.57 g.MJ-1), respectively. The maximum radiation use efficiency based on economical yield of wheat and canola were obtained in monoculture (with 0.52 and 0.3 g.MJ-1) and three rows wheat+ three rows canola (0.49 and 0.23 g.MJ-1), respectively. The range of land equivalent ratio for radiation absorption efficiency in different row intercroppings of wheat and canola was 1.31-1.61. In general, row intercropping of wheat with canola increased radiation use efficiency and combination of three rows of wheat + three rows of canola was the most promising one