كليدواژه :
Pentavalent system , sacred affair , Time , امر قدسي , spiritual forces , زمان , گيتي/ مينو , وداها , يسنه‌ها , material elements , Yasna , پنج‌گان , عناصر مادي , Material (Giti) /spiritual (Mi noo) , نيروهاي روحاني , Vedas
چكيده فارسي :
چكيده
در اين نوشتار ساختار رمزگذاري امر مقدس در يسنه‌ها مورد بررسي قرار گرفته و مفاهيم هم‌ريشه آن در منابع ودايي بررسي شده است. آن‌گاه به چگونگي آرايش و سازماندهي گراني‌گاه‌هاي معناييِ نشانگرِ امر قدسي اشاره شده و نظامي پنج‌گاني پيشنهاد شده كه از سويي با نيروهاي تشكيل دهنده روان و روح انسان و از سوي ديگر با عناصر گيتيانه تشكيل دهنده گيتي پيوند برقرار مي‌كنند و به اين ترتيب گيتي و مينو و عالم اكبر و عالم اصغر را به هم متصل مي‌سازند.
بر مبناي اين پژوهش، دو لايه متفاوت از صورتبندي امر قدسي در يسنه قابل تشخيص است. در يك لايه، پنج نيروي گيتيانه و پنج عامل مينويي مشخص شده‌اند كه با پنچ‌گاهِ شبان‌روز و پنج نيروي رواني انسان تناظر دارند. در لايه‌اي ديگر، اين پيكربندي بر مبناي رمزگان نجومي و مفهومِ هفت اختر و هفت فلك به هفت نيرو دگرديسي يافته و به اين ترتيب كل نظام نشانه‌هاي منسوب به ايزدان را پيچيده ساخته است. اين دستگاه دو لايه‌اي، مفهومي نو از انسان را تعيين مي‌كند و سوژه «من» را بر جايگاهي نو در كاينات مي‌نشانند. خلاصه سخن آن كه رمزگذاري امر قدسي در يسنه، از نظام سي و سه خدايي كهن هند و ايراني شروع شده و به دو سيستم موازيِ پنج و هفت نيرويي منتهي شده است، و اين همه بستري براي بازتعريف مفهوم من در بافت دينيِ يكتاپرستانه فراهم آورده‌اند.
چكيده لاتين :
Abstract
In this article first the structural code of the sacred affair in Yasna has been investigated and its counterpart concepts of the same root in the vedic sources have been studied. Then the arrangement and organization of these centers of meanings representing the sacred affair is pointed out, and finally a pentavalent system has been suggested which on the one hand is connected to the forces forming the human soul and spirit and on the other hand is related to the elements forming the material world and in this way it welds the material and the spiritual worlds and also the great and small world together.
