مقايسه تركيبات بيوشيميايي بزاق در بيماران با نارسايي كليوي پيشرفته و افراد سالم

Comparison of Salivary Biochemical Composition between End Stage Renal Disease and Healthy Subjects

مقدمه: به دنبال ابتلا به بيماري‌هاي كليوي، تغييراتي از نظر ميزان جريان، pH و تركيبات بيوشيميايي بزاق روي مي‌دهد؛ از اين رو، مي‌توان با تعيين اين تركيبات در بزاق، از آن براي تشخيص بيماري، كنترل و ارايه درمان‌هاي احتمالي استفاده كرد. تحقيق حاضر با هدف تعيين تركيبات بيوشيميايي بزاق در بيماران دياليزي مراجعه كننده به بخش دياليز بيمارستان امام خميني (ره) انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين تحقيق توصيفي-مقطعي، 64 بيمار دياليزي و 67 فرد سالم انتخاب و نمونه‌هاي بزاق آنها با روش Spiting به دست آمد. ميزان جريان بزاق با پيپت و فاكتورهاي بيوشيميايي بزاق شامل مقادير كراتينين، كلسيم، منيزيم، اوره و آلفا-آميلاز (amylase-?) با كيت‌هاي سرمي و دستگاه اتوآناليزور تعيين و pH نمونه‌ها با دستگاه pH meter اتوماتيك اندازه‌گيري شد. ميزان تركيبات بيوشيميايي بزاق هم در دو گروه با آزمون t-Student مقايسه گرديد. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار جريان بزاق در افراد دياليزي (ml/min22/0±34/0) به صورت معني‌داري كمتر از نمونه‌هاي سالم (ml/min29/0±57/0) بود(001/0P < ). ميزان pH بزاق در بيماران دياليزي نسبت به افراد شاهد، (72/0±87/7 در برابر 4/0±99/6: 001/0P < )؛ ميزان اوره (mg/dl 8/40±4/134 در برابر mg/dl 1/15±8/40: 001/0P < )؛ كريتينين (mg/dl9/0±1/1 در برابر mg/dl1/0±4/0: 001/0P < ) و ميزان شاخص آلفا-آميلاز بزاق (mg/dl4/788±4/1107 در برابر mg/dl0/437±3/568: 001/0 (P < در بيماران دياليزي بيشتر از افراد شاهد برآورد گرديد. ميزان كلسيم در گروه سالم بيشتر از گروه دياليز بود. (mg/dl8/2±8/2 در برابر mg/dl0/2±6/3: 05/0P < ) با اين حال، تفاوت معني‌داري بين دو گروه از نظر ميزان منيزيم بزاق ديده نشد. ميانگين و انحراف معيار سن در افراد دياليزي (4/15±2/63) به صورت معني‌داري بيشتر از نمونه‌هاي سالم (3/15±2/48) بود(001/0P < ). دو گروه از نظر جنس و وزن همسان سازي شدند. نتيجه‌گيري: با توجه به تغييرات آشكار فاكتورهاي بيوشيميايي بزاق در بيماران دياليزي مراحل نهايي ‌مي‌توان از بزاق به عنوان يك مايع تشخيصي غيرتهاجمي براي مانيتورينگ بيماري‌هاي كليوي استفاده كرد

Introduction: Following the renal disease involvement, some variations may occur in the flow, pH and biochemical components of the saliva; therefore, saliva possibly would be a useful tool for diagnosis and monitoring of the renal disease through evaluation of the components. The aim of the present study was to analyse the biochemical composition of the saliva in patients undergone haemodialysis for the end-stage renal disease (ESRD) in Imam Khomeini Hospital. Materials & Methods: In this descriptive cross-sectional study, 64 haemodialysis patients and 67 healthy individuals were selected and their salivary samples were obtained by spitting method. Salivary biochemical factors were determined by serum kits and auto-analyzer while the samples’ pH was determined by an automatic pH meter. Then, Creatinine, Ca, Mg, urea, ?-amylase parameters as well as the salivary flow rate were measured. The saliva biochemical compositions were analyzed using Student t test. Results: The mean (± standard deviation) of the salivary flow rate was statistically lower in ESRD patients than healthy ones (0.34±0.22 ml/min vs. 0.57±0.29 ml/min: P < 0.001). Salivary pH (7.87±0.72 vs. 6.99±0.4: P < 0.001) and concentrations of urea (134.4±40.8 vs. 40.8±15.1 mg/dl: P < 0.001); Cr (1.1±0.9 vs. 0.4±0.1 mg/dl: P < 0.001) and ?-amylase (1107.4±788.4 vs. 568.3±437.0 mg/dl: P < 0.001) were statistically higher in ESRD patients than healthy controls. Ca was significantly lower in ESRD patients than healthy ones (2.8±2.8 vs. 3.6±2.0 mg/dl: P < 0.05).). No significant differences were noted between both groups regarding salivary Mg. The mean (± standard deviation) age was statistically higher in ESRD patients than healthy ones (63.2±15.4 years vs. 48.2±15.3 years: P < 0.001). No significant differences were noted between both groups regarding weight and gender. Conclusion: Due to the significant alternations of the salivary biochemical concentrations in ESRD patients; saliva can be used as a diagnostic tool for monitoning the involvement of the renal diseases.