رابطه بين سبك‌هاي رهبري مديران و تنيدگي رواني ناشي از شغل كاركنان با تاكيد بر گونه‌هاي شخصيتي

A Study on the Relationship Between Managersʹʹ Leadership Styles and the Employee Job Stress, with an Emphasis on Character Variances as an Intervention Variable

مديران براي دست‌يافتن به اهداف مورد نظر خود و نفوذ در رفتار كاركنان از سبك هاي رهبري خاصي استفاده مي‌كنند. به‌كارگيري هر يك از سبك‌هاي رهبري ممكن است در افزايش يا كاهش تنيدگي رواني ناشي از شغل /فشار رواني (استرس) كاركنان موثر باشد. از طرفي گونه‌هاي شخصيتي B ,A)) كاركنان نيز مي‌تواند در افزايش و يا كاهش ميزا ن تنيدگي رواني شغلي آنان ايفاي نقش كند. در اين پژوهش رابطه بين سبك‌هاي رهبري مديران (متغير مستقل) و ميزان تنيدگي رواني ناشي از شغل /فشارهاي رواني (استرس) كاركنان (متغير وابسته) با در نظر گرفتن گونه‌هاي شخصيتي B ,A)) آزمودني‌ها (متغير مداخله گر)، مورد بررسي قرار گرفته‌است. براي اجراي پژوهش مورد نظر، يكي از سازمان‌هاي دولتي مستقر در تهران به عنوان جامعه آماري انتخاب گرديد. پس از تعيين نمونه آماري)80 = n) با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي نامتناسب، از ابزار پرسشنامه (پرسشنامه سنجش سبك رهبري، پرسشنامه سنجش تنيدگي رواني ناشي از شغل / فشار رواني (استرس) و پرسشنامه تعيين گونه شخصيتي) براي جمع‌آوري داده‌هاي مورد نياز از نمونه آماري، اقدام شده است. داده‌هاي جمع‌آوري شده نيز با استفاده از نرم افزارهاي اكسل (Excel) و SPSS مورد آزمون قرار گرفت. نتايج به‌دست‌آمده از آزمون فرضيه‌هاي تحقيق و تحليل‌هاي آماري (توصيفي و استنباطي) حاكي از آن است كه بين سبك‌هاي رهبري مديران سازمان مورد مطالعه و ميزان وجود تنيدگي رواني ناشي از شغل / فشار رواني (استرس) كاركنان شاغل در سازمان مورد نظر، رابطه معناداري وجود دارد. به عبارت ديگر، تاييد فرضيه‌هاي فرعي تحقيق، بيانگر تاييد فرضيه اصلي تحقيق است. رابطه مورد بحث با در نظرگرفتن نتايج به دست آمده از هر يك از سبك‌هاي رهبري و ميزان شيوع تنيدگي رواني ناشي از شغل/ فشار رواني (استرس) در بين گونه‌هاي شخصيتي B ,A)) با يكديگر متفاوت است. بر اساس نتايج اين تحقيق در مجموع، ميزان شيوع تنيدگي رواني ناشي از شغل / فشار رواني (استرس) در سبك رهبري اقتدارگرا (استبدادي- استثماري) از همه بيش‌تر و در سبك رهبري مشاوره‌اي-مشاركتي از همه سبك‌هاي رهبري كم‌تر است. سبك‌هاي رهبري حمايتي (پدر مآبانه- خيرخواهانه) و تفويضي- ايجابي از نظر ميزان شدت شيوع تنيدگي رواني ناشي از شغل /فشار رواني، به ترتيب در مرتبه هاي دوم و سوم قرار گرفته‌اند.

To get their goals and to influence on employees behavior, manager uses certain leadership styles. These styles maybe effective on increasing or reduction of job stress in employees. Character variances (A,B) of employees on the other hand, may play a role in reducing or increasing job stress. Considering character variances (A,B) of subjects (independent variable), this research has studied the relationship between manager leadership styles (independent variable) and the degree of employeesʹ job stress (dependent variable). To perform this research a state organization, located in Tehran, was elected as the statistical population. After determining statistical sample (n=80) though an unproportional stratified random sampling method, questionnaires instrument (questionnaire for assessing leadership styles, questionnaire for assessing job stress and questionnaire for setting character variances) were used to collect the necessary data. The collected data were tested by Eexcel and SPSS soft wares. The result of testing research hypotheses and inferential and descriptive statistical analysis show that there is a significant or relation between leadership styles of managers in studied organization and the degree of job stress in its employees. In other words, acceptance of additional hypotheses show the acceptance of main hypothesis. Considering the results founded in every one of the leadership styles and the degree of prevalence of job stress among character variances (A,B) these relations are different. According to the results of this research, job stress, in general, is the most in Authoritarian Style of leadership (despotic-exploitative) and the least in consultative-participative on in terms of the degree of job stress prevalence, the supportive (parental) and delegative affirmative syles of leadership stand in research second and third places, respectively.