بررسي اثرات تنش شوري بر شاخص هاي رويشي و فيزيولوژيكي ژنوتيپ هاي برنج در مرحله گياهچه اي در شرايط كشت هيدروپونيك

Effect of salinity stress on mophophysiological indices of rice genotypes under hydroponic conditions in seedling growth stage

چكيده به منظور بررسي تاثير تنش شوري بر خصوصيات رشد و محتواي كلروفيل برگ در برنج، آزمايشي به صورت طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايشي شامل 15 ژنوتيپ متفاوت برنج بود. از كلريد سديم براي ايجاد تنش شوري در دو سطح صفر (شاهد) و 8 دسي زيمنس بر متر به همراه محلول غذايي يوشيدا در يك سيستم بسته استفاده شد. صفات مورد ارزيابي شامل وزن خشك ريشه، وزن خشك اندام هوايي، طول ريشه و اندام هوايي، نسبت سديم به پتاسيم، محتواي كلروفيل و سطح برگ بود. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده ها نشان داد كه اختلاف بين ژنوتيپ ها و سطوح شوري براي كليه صفات مورد بررسي در سطح احتمال يك درصد معني دار بود. با افزايش شوري در 8 دسي زيمنس بر متر طول ريشه، طول اندام هوايي، وزن خشك ريشه و اندام هوايي، سطح برگ و محتواي كلروفيل كاهش پيدا كرد، اما نسبت سديم به پتاسيم افزايش يافت. تفاوت بين ژنوتيپ ها از نظر دو شاخص تحمل و تحمل به تنش براي همه صفات معني دار بود. بنابراين اين شاخص ها براي ارزيابي تحمل به تنش شوري براي ژنوتيپ هاي برنج در محيط تنش مناسب مي باشند. بررسي همبستگي ساده بين صفات مورد مطالعه نشان داد كه همبستگي بالا و معني داري بين زيست توده و نسبت سديم به پتاسيم در شوري 8 دسي زيمنس بر متر وجود داشت.

Abstract To evaluate Effect of salinity stress on mophophysiological indices of rice genotypes under hydroponic conditions in seedling growth stage, an experiment designed in randomized complete blocks design with three replications. Experimental treatment including fifteen rice cultivars, were carried out in two environmental conditions. At normal condition the Yoshida nutrient solution has been used as a control. At salinity condition Yoshida nutrient solution, has been mixed to sodium chloride (NaCl) at 8 dS/m-1. The measured traits were root and shoot length and dry weights, biomass, Na+/K+ ratio, chlorophyll content and leaf area. Significant differences among genotypes for Tolerance Index (TOL) and Sstress Tolerance Index (STI) were calculated in 8 dS.m-1 salinity level. The results of data analysis showed that there was most significant differences for salinity condition and cultivars for all traits (P < 0.01). In salinity condition (8 dS/m-1) there was big and significant correlation between biomass and Na+/ K+ traits.