ارزيابي برخي ويژگي هاي زراعي، فيزيولوژيكي و كيفي علوفه در كشت مخلوط ذرت با چند لگوم به عنوان كشت دوگانه

Evaluation of Some Agronomic and Physiological Traits and Forage Quality in Maize - Legume Intercropping as Double Cropping

امروزه كشت مخلوط گراس با لگوم به خاطر بالا رفتن ارزش غذايي علوفه مخلوط به لحاظ تامين انرژي از گراس و پروتيين از گونه لگوم بيشتر مرسوم است. به منظور بررسي اثر كشت مخلوط ذرت با لگوم بر برخي از صفات زراعي، فيزيولوژيكي و كيفي علوفه، آزمايشي در دو سال زراعي 85-1384 و 86-1385 به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز اجرا شد. تيمارها كشت خالص شبدر برسيم، ماشك گل خوشه اي، لوبيا، گاودانه و دو هيبريد ذرت (هيبريد سينگل كراس 704 و 301) در تراكم مطلوب و همچنين كشت مخلوط هيبريد ذرت 704 و 301 با هر يك از اين لگوم ها به صورت افزايشي كامل را شامل بود. نتايج حاصل از تجزيه داده ها نشان داد كه در بين لگوم ها، ماشك گل خوشه اي موجب كاهش معني دار ارتفاع بوته ذرت نسبت به كشت خالص شد. بعد از ماشك، گاودانه در رتبه دوم قرار داشت. ولي، لگوم ها اثري بر تعداد برگ ذرت نداشتند. همچنين بيشترين درصد پوشش سبز سبز و نور دريافتي توسط كانوپي مخلوط در كشت هاي مخلوط ذرت با ماشك گل خوشه اي حاصل شد. بررسي شاخص هاي كيفي علوفه نشان داد كه ميزان DMI (ماده خشك مصرفي)، DDM (ماده خشك قابل هضم)، NEL (انرژي ويژه شيردهي) و ارزش نسبي تغذيه اي (RFV) علوفه در نتيجه مخلوط ذرت - لگوم افزايش پيدا كرد. در اين مطالعه، ميزان RFV كل فقط در مخلوط ذرت 301 با لوبيا بيشتر از 151 بود. بنابراين، مي توان نتيجه گرفت كه علوفه حاصل از مخلوط هيبريد زودرس 301 با لگوم مذكور از نظر ارزش تغذيه اي در حد عالي قرار دارد. در نتيجه اين تحقيق پيشنهاد مي كند كه در يك سيستم كم نهاده در شمال غرب كشور، كشت مخلوط ذرت با لگوم به ويژه ذرت 301 با ماشك گل خوشه اي و لوبيا مي تواند به عنوان يك سيستم توليد علوفه، جايگزين تك كشتي ذرت شود.

In general, intercropping of legumes and grasses species has been applied to enhancement of nutrient value and supply energy and protein on grasses and legumes, respectively. In order to study the effect of intercropping of maize with legume on forage yield and quality, field experiments were carried out at the Agricultural Research Station, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran, in 2005-2006 and 2006-2007 growing seasons. Two maize (Zea mays L.) hybrids (704, 301), vetch (Vicia villosa), bitter vetch (Vicia ervilia), berseem clover (Trifolium alexandrinum L.) and common bean (Phaseolus vulgaris) sole crops as well as intercrops of maize hybrids with each of the legumes were used. The experiment was carried out as randomized complete block design with three replications. Results showed that maize stem height in intercropping with bitter vetch and vetch was significantly reduced. But corn leaf number was not affected by intercropping with legumes. Also the largest green cover percent and interception of light was obtained from maize hybrids -vetch mixture. The study of forage quality characteristics indicated that the amount of DMI, DDM, NEl and RFV in intercropping was increased. Forage nutritive value, as indicated by RFV, was improved in all legume-maize intercrops in relation to the sole maize crop. The RFV value was higher than 151 only in the mixture of maize hybrid 301 with bean. It can be stated that of mixture maize hybrid 301 with the mentioned legume is considered as prime forage. In conclusion this investigation suggests that in a low input system in the northwest of Iran, the maize-legume intercrops, especially maize hybrid 301 with vetch and common bean, can be recommended as for forage production an available alternative to maize sole crop.