استفاده از ابزار قيمت در مديريت تقاضاي آب كشاورزي با تاكيد بر مسايل زيست محيطي : مطالعه موردي استان فارس

Using Price Factor in Agricultural Water Consumption Management With Emphasis On Environmental Problems: Case Study Fars Province

در اين مطالعه، تعيين ارزش بازده نهايي آب كشاورزي، برآورد حساسيت آب بران نسبت به قيمت آب، نرخ گذاري آب، اثر قيمت بر ميزان مصرف آب و آلودگي آب بررسي شد. داده هاي مورد نياز با استفاده از روش نمونه گيري و تكميل پرسشنامه جمع آوري گرديد. طبق نتايج، در گروه بهره برداران داراي زمين كم تر از 10 هكتار،با افزايش يك درصد بهاي آب آبياري، كشاورزان در نواحي يك تا پنج به ترتيب51/0، 77/0، 97/0، 61/0 و 72/0 درصد در مصرف آب صرفه جويي مي نمايند.درگروه بهره برداران داراي زمين بيشتر از 10 هكتار، با افزايش يك درصد بهاي آب ،كشاورزان در نواحي يك تا پنج به ترتيب 9/0، 48/0، 56/0، 62/0 و 66/0 درصد در مصرف آب صرفه جويي مي نمايند. درصد معني دار بودن قيمت آب دركل دوره در تمام نواحي مورد مطالعه بالاتر از 89% بـرآورد شـده است. درگــروه بهره برداران داراي زمين بيشتر از 10 هكتار در ناحيه يك، اگر يك متر مكعب آب اضافي در فصول تابستان و پاييز در دسترس بهره برداران قرار گيرد، به ترتيب باعث افزايش درآمد كشاورزان به اندازه 116 و 505 ريال خواهد شد. ضمناً در اين فصول كشاورزان با محدوديت آب مواجه هستند. ارزش بازده نهايي آب كشاورزي براي بهره برداران داراي زمين كم تر از 10 هكتار در نواحي يك تا پنج به ترتيب 65، 148، 190، 230 و 102 ريال و براي بهره برداران داراي زمين بيشتر از 10 هكتار در نواحي يك تا پنج به ترتيب 208، 113، 77 ، 69 و 120 ريال برآورد شده است. بنابراين توصيه مي شود دولت علاوه بر اعمال سياست هاي قيمتي، سياست هاي غير قيمتي از جمله تشويق آب بران و اعمال سياست هاي كاهش دهنده آلودگي منابع زيست محيطي از جمله اطلاع رساني به موقع، وضع مقررات صحيح وارزش گذاري آب، در جهت مصرف بهينه و كاهش آلودگي آب را مورد نظر قرار دهد.

The purposes of this study are to determine marginal value of irrigation water, estimation of price elasticity of water demand and distinguish different method of water pricing. Then, the required data were obtained from 127 farmers which were selected from 24 villages of Fars Province by sampling method. Results showed that: One percent increasing in water price in 1-5 region for group of farmers who own less than 10 hectares (owning hectares < 10), decreases the water demand 0.51 , 0.77, 0.97, 0.61 and 0.72 percent, respectively. For the farmers groups who own more than 10 hectares (owning hectares > 10), increasing one percent in water price in 1-5 region, decreases the water demand 0.9, 0.48, 0.56, 0.62 and 0.66 percent. Water price had significant effects on water demand in all regions and estimated more than %89. For the farmer group owning more than10 hectares in the first regions, increasing one m3 of extra applied water in summer and autumn season, increased farmers’ income between116 and 505 IR.Rial respectively, and in that irrigation season applying water was limited. For the farmers group owning less than10 hectares, marginal value of irrigation water for 1-5 regions estimated 65 , 148 , 190, 230 and 102 IR.Rial and for the farmer groups owning more than10 hectares, marginal value of irrigation water for 1-5 regions estimated 208 , 113, 77, 69 and 120 IR.Rrial. Thus, government could present non-price policies (encouragement of water carriers, presenting related information, water pricing) in order to decrease water pollution.